ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ
ਕਹਾਣੀ
ਨਹਿਰ ਕਿਨਾਰੇ ਬੈਠਾ ਉਹ ਸੋਚਾਂ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬਿਆ ਰਿਹਾ।ਨਹਿਰ ਵਿੱਚ ਜਿਵੇਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬਜਾਏ ਖ਼ੂਨ ਵਹਿ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ ਤੇ ਉਹ ਵੀ ਉਸਦੇ ਸਕੇ ਭਰਾ ਦਾ ਖ਼ੂਨ।ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਉਸ ਲਈ ਬੋਝ ਬਣ ਗਈ ਸੀ।ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਕੁੱਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚੋਂ ਛੇਕ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।ਉਸ ਨੇ ਬਥੇਰਾ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਦੋਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜਿਹਾ ਉਸ ਨੇ ਮਜਬੂਰੀ ਵਸ ਕੀਤਾ ਸੀ।ਪਰ ਉਸਦੀ ਸੁਣਦਾ ਕੌਣ?ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸਦੇ ਦਸਤਖ਼ਤਾਂ ਵਾਲਾ ਪੇਪਰ ਹਰ ਕੋਈ ਪੜ੍ਹ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਪਰਚੇ ਦੀਆਂ ਫੋਟੋ ਕਾਪੀਆਂ ਅਜੇ ਵੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮ ਰਹੀਆਂ ਸਨ,ਜਿਨਾਂ ਉੱਪਰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ‘ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੇ ਭਰਾ ਦੀ ਸ਼ਰਾਬ ਬਣੀ ਹੈ ਜੋ ਉਹ ਮੇਰੇ ਨਾਲ਼ ਪੀ ਕੇ ਤੁਰਿਆ ਸੀ’।ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਬਥੇਰਾ ਰੋਕਿਆ ਕਿ ਨਾ ਜਾਹ ਪਰ ਉਹ ਮੰਨਿਆ ਨਹੀਂ।...ਤੇ ਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਜਾ ਵੱਜਾ।ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਾਰ ਵਾਲੇ ਡਰਾਈਵਰ ਦਾ ਕੋਈ ਕਸੂਰ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਨਾਂ ਹੀ ਇਸ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕੋਈ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।ਮੈਂ ਸੱਠ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਈਆ ਲੈ ਕੇ ਏਸ ਕੇਸ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ’।ਹੇਠਾਂ ਉਸਦੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਸਨ ‘ਭਰਪੂਰ ਸਿੰਘ’।ਏਹੋ ਕਾਗਜ਼ ਉਸਦੇ ਭਤੀਜੇ ਨੇ ਉਸਦੇ ਮੂੰਹ ਤੇ ਮਾਰਿਆ ਸੀ ਤੇ ਧੱਕੇ ਮਾਰ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬੂਹਿਉਂ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦੇ ਭੋਗ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਵੀ ਉਹ ਬਾਹਰ ਹੀ ਤੁਰਦਾ ਫਿਰਦਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।
-----
ਅੱਜ ਵੀ ਉਹ ਨਹਿਰ ਕਿਨਾਰੇ ਬੈਠਾ ਇਹ ਹੀ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ “ਮੈਂ ਉਸਦਾ ਸਕਾ ਭਰਾ ਹੋ ਕੇ ਉਸਦੇ ਖ਼ੂਨ ਦਾ ਮੁੱਲ ਕਿਵੇਂ ਵੱਟ ਸਕਦਾ ਹਾਂ?ਅਸੀਂ ਇੱਕੋ ਮਾਂ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਜਾਏ।ਇਕੱਠੇ ਖੇਡੇ, ਸਕੂਲ ਪੜ੍ਹੇ।ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ ਨੂੰ ਮੋਢਿਆਂ ਤੇ ਚੁੱਕ ਕੇ ਖਿਡਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ।ਮੈਂ ਉਸਦੇ ਖ਼ੂਨ ਦੇ ਪੈਸੇ ਕਿਵੇਂ ਵੱਟ ਸਕਦਾ ਹਾਂ? ਖ਼ੂਨ ਸ਼ਬਦ ਦਿਮਾਗ਼ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਿਆ ਹੀ ਉਸਦਾ ਖ਼ੂਨ ਸਰਦ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।ਸਾਹਮਣੇ ਵਗਦਾ ਪਾਣੀ ਜਿਵੇਂ ਪਾਣੀ ਨਾਂ ਹੋਵੇ ਸਗੋਂ ਖ਼ੂਨ ਹੋਵੇ।ਪਰ ਇਹ ਗੱਲ ਤਾਂ ਸੱਚ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਉਸਦੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਲਿਖੇ ਹੋਏ ਸਨ ਕਿ “ਮੈਂ ਭਰਪੂਰ ਸਿੰਘ ਵਾਸੀ ਮੰਡੇਰ, ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਵਾਸੀ ਘੁਮਾਣ ਤੋਂ ਸੱਠ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਜਗਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਲੈ ਕੇ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ”।ਉਸਦੇ ਦਸਤਖ਼ਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਥਾਣੇਦਾਰ ਬਘੇਲ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਦੋ ਹੋਰ ਗਵਾਹਾਂ ਦੇ ਸਾਈਨ ਸਨ।ਉਸਦੇ ਭਤੀਜੇ ਨੇ ਇਸੇ ਚਿੱਠੀ ਦੀ ਕਾਪੀ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਈ ਸੀ ਅਤੇ ਚੀਖਿਆ ਸੀ।
“ਐਡਾ ਅਕ੍ਰਿਤਘਣ ਨਿਕਲਿਆ ਤੂੰ....ਆਪਣੇ ਹੀ ਭਰਾ ਦੀ ਪਿੱਠ ਵਿੱਚ ਛੁਰਾ ਖੋਭ ਦਿੱਤਾ? ਕਮੀਨਿਆ ਨਿਕਲ ਜਾ ਏਥੋਂ ਤੂੰ ਸਾਡੇ ਬਾਪ ਦਾ ਕਾਤਲ ਏਂ।ਉਹਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਮੁੱਲ ਵੱਟਿਆ ਏ ਤੂੰ।ਕਿਸ ਨੂੰ ਪੁੱਛ ਕੇ ਤੂੰ ਪੈਸੇ ਲਏ ਸੀ ਸਾਡੇ ਬਾਪ ਦੇ?”
........
“ਉਹ ਮੇਰਾ ਵੀ ਤਾਂ ਭਰਾ ਸੀ”।ਭਰਪੂਰ ਤੋਂ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ।
.........
“ਤਾਂ ਭਰਾ ਤੇਰੇ ਵਰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ?”
ਤੇ ਫੇਰ ਉਸ ਨੇ ਧੱਕੇ ਮਾਰ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬੂਹਿਉਂ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਹ ਤਮਾਸ਼ਾ ਵੇਖਿਆ ਤੋਇ ਤੋਇ ਕੀਤੀ।ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਜਿਊਂਦੇ ਜੀ ਹੀ ਮਰ ਗਿਆ ਹੋਵੇ।ਬਾਹਰ ਆਕੇ ਉਹ ਬਹੁਤ ਰੋਇਆ ਸੀ। ਤੇ ਉਸਦਾ ਰੋਣ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫੇਰ ਨਿੱਕਲ ਗਿਆ।
-----
ਭਰਾ ਦਾ ਭੋਗ ਪੈ ਗਿਆ ਸੀ।ਭਰਾ ਦਾ ਹੋਣਾ ਬੀਤਿਆ ਕੱਲ੍ਹ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇਹ ਘਟਨਾ ਨਵੀਂ ਨਕੋਰ ਸੀ।ਉਹ ਜਿੱਧਰੋਂ ਵੀ ਨਿਕਲ਼ਦਾ ਲੋਕ ਆਨੀਂ ਬਹਾਨੀਂ ਤਾਹਨੇ ਮਾਰਦੇ।ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿੱਚੀਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸੁਣਾ ਕੇ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਕੱਢਦੇ।ਉਸਦਾ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ਼ਣਾ ਮੁਹਾਲ ਹੋ ਗਿਆ।ਲੋਕ ਜਦ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਲੈਂਦੇ ਮੂੰਹ ਜੋੜ ਕੇ ਖੁਸਰ-ਫੁਸਰ ਕਰਦੇ।ਕਈ ਪਾਸੇ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਕਰਕੇ ਹੱਸ ਪੈਂਦੇ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਕਾਲਜਾ ਵਿੰਨ੍ਹਿਆਂ ਜਾਂਦਾ।ਘਰ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਘਰ ਵਾਲੀ ਆਖਦੀ,
“ਹੋਰ ਕਰ ਲੈ ਐਨਾ....।ਮਹੀਨਾ ਦਿਨ ਰਾਤ ਘਰ ਨਹੀਂ ਵੜਿਆ।ਜੁਆਕ ਨਹੀਂ ਪੁੱਛੇ।ਲੈ ਲਿਆ ਦੱਖੂ ਦਾਣਾ...।ਅਖੇ ਮੇਰਾ ਭਰਾ ਹੈ।ਉਹ ਤੇਰੇ ਭਰਾ ਨਾਲੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਬਾਪ ਵੱਧ ਤੀ”।
-----
ਪਰ ਭਰਪੂਰ ਘਰ ਵਾਲੀ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਗੱਲ ਦਾ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਾਂ ਦਿੰਦਾ।ਉਸਦੀ ਚੁੱਪ ਇੱਕ ਰੋਗ ਬਣਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ।ਉਧਰ ਸਤਿੰਦਰ ਜਿਸ ਦਿਨ ਦਾ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਆਇਆ ਸੀ ਸ਼ਰਾਬ ਨਾਲ ਰੱਜਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਅਫ਼ਸੋਸ ਕਰਨ ਵੀ ਜਾਂਦੇ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਪੀਤੀ ਹੁੰਦੀ।ਪੀਣ ਦਾ ਬਹਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਉਹ ਆਖਦਾ ਕਿ ਉਹ ਤਾਂ ਪੀਂਦਾ ਹੈ ਉਸ ਦਾ ਦਿਲ ਨਹੀਂ ਖੜ੍ਹਦਾ।ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰੇ ਤਾਂ ਮੀਟ ਵੀ ਨਿੱਤ ਬਣਦਾ ਸੀ।ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਆਖਦੀ ਕਿ “ਮੀਟ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ਅਮਰੀਕਾ ਤਾਂ ਇਹ ਆਮ ਵਰਗੀ ਗੱਲ ਹੀ ਹੈ।ਨਾਲੇ ਸਤਿੰਦਰ ਰੋਟੀ ਘੱਟ ਹੀ ਖਾਂਦਾ ਹੈ”।
-----
ਪਰ ਭਰਪੂਰ ਸਮਝਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬਾਪ ਦਾ ਦੁੱਖ ਨਹੀਂ ਹੈ।ਉਹ ਸਿਰਫ ਮਗਰ ਮੱਛ ਦੇ ਹੰਝੂ ਵਹਾ ਰਹੇ ਸਨ।ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਉਹ ਉਦੋਂ ਤਾਂ ਆਏ ਨਾਂ ਜਦੋਂ ਉਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਮੌਤ ਦੀ ਲੜਾਈ ਲੜ ਰਿਹਾ ਸੀ।ਉਦੋਂ ਤਾਂ ਉਹ ਫੋਨ ਤੇ ਹੀ ਆਖਦੇ ਕੋਈ ਨਾਂ ਚਾਚਾ ਜਿੰਨਾ ਖ਼ਰਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਰੀ ਜਾ ਜੋ ਵੀ ਤੇਰਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਸੀਂ ਦੇਵਾਂਗੇ।ਅੱਗੋਂ ਉਹ ਆਖਦਾ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਮੇਰਾ ਭਰਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੈ।ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਤਾਂ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਾਪ ਪਹਿਲਾ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਉਣਾ ਇਸ ਲਈ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਪਿਉ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਜਾਇਦਾਦ ਆਪਣੇ ਨਾਉੰ ਕਰਾ ਸਕਣ,ਉਸਦੇ ਪੈਸੇ ਤੇ ਹੋਰ ਪੂੰਜੀ ਤੇ ਹੱਕ ਜਤਾ ਸਕਣ।ਜਿੱਥੇ ਹਰ ਸ਼ਾਮ ਪਟਵਾਰੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਆਕੇ ਹਾਜ਼ਰੀ ਲੁਆਉਂਦਾ ਤੇ ਰੱਜ ਕੇ ਘਰੋਂ ਨਿਕਲ਼ਦਾ ਉਥੇ ਵਕੀਲ ਦਾ ਗੇੜਾ ਵੀ ਰੋਜ਼ ਲੱਗਦਾ ਜਿਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਮਿਸ਼ਨ ਬਦਲੇ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਦੀ ਇੰਸ਼ੋਰੈਂਸ ਲੈ ਕੇ ਦੇਣ ਦਾ ਝਾਂਸਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।ਸਤਿੰਦਰ ਆਪਣੇ ਅਮਰੀਕਾ ਰਹਿੰਦੇ ਦੋ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਢਿੱਬੀ ਮਾਰ ਕੇ ਆਪਣੇ ਬਾਪ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਪੂਰਾ ਫਾਇਦਾ ਲੈਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ।ਭਰਪੂਰ ਨੂੰ ਉਹ ਇੱਕ ਨੰਬਰ ਦਾ ਪਾਖੰਡੀ ਜਾਪਦਾ ਸੀ।ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਜਿਸ ਦਾ ਪਿਉ ਮਰ ਗਿਆ ਹੋਵੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮੀਟ ਸ਼ਰਾਬਾਂ ਸੁੱਝਣ,ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਫਿਊਮ ਲਾਉਣੇ ਸੁੱਝਣ?ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਆਖਦਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬਾਪ ਦੇ ਅਧੂਰੇ ਕੰਮ ਪੂਰੇ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਫਾਇਦੇ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖ ਕੇ ਫਿਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।ਆਪਣੇ ਦਿਖਾਵੇ ਭਰੇ ਰਹਿਣ ਸਹਿਣ ਨੂੰ ਉਹ ਆਮ ਜਿਹੀ ਗੱਲ ਆਖਦਾ।
-----
ਭਰਪੂਰ ਕਦੇ ਕਦੇ ਸੋਚਦਾ ਕਿ ‘ਕੈਸਾ ਵਕਤ ਆ ਗਿਆ ਕਿ ਲੋਕ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਝੂਠੇ ਨਕਾਬ ਪਾ ਕੇ ਕੀ ਕੀ ਪਾਖੰਡ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਜੀਂਦੇ ਜੀ ਇਸਦੇ ਬਾਪ ਨੇ ਏਸੇ ਸਤਿੰਦਰ ਨੂੰ ਕਦੀ ਵੀ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸਮਝਿਆ।ਇਸਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਤੋਂ ਤੰਗ ਆਕੇ ਹੀ ਇਸਦੇ ਬਾਪ ਨੇ ਔਖਾ ਹੋ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਭੇਜਿਆ ਸੀ ਜ਼ਮੀਨ ਗਹਿਣੇ ਧਰ ਕੇ।ਜੋ ਅਜੇ ਤੱਕ ਵੀ ਗਹਿਣੇ ਹੈ।ਇਹ ਭਾਵੇਂ ਉੱਥੇ ਸੈੱਟ ਵੀ ਹੋ ਗਏ ਸਾਰਾ ਟੱਬਰ ਵੀ ਇਸਨੇ ਉੱਥੇ ਬੁਲਾ ਲਿਆ।ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਅੱਗੋਂ ਬੱਚੇ ਵੀ ਹੋ ਗਏ।ਪਰ ਮਨ ਦੀ ਭੁੱਖ ਨਹੀਂ ਗਈ।ਇਸ ਦਾ ਬਾਪ ਮਰਨ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵੀ ਦੁਖੀ ਸੀ।ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਪੁੱਤਾਂ ਨੂੰ ਨੂੰ ਸੈੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਚੜ੍ਹਿਆ ਕਰਜ਼ਾ ਉਸ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਉਤਾਰਿਆ।ਇਸ ਵਾਰੀ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸਕੂਲ ਟੀਚਰ ਵਜੋਂ ਰੀਟਾਇਰਮੈਂਟ ਲੈਣ ਲਈ ਆਇਆ ਸੀ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਨਾਲ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ।ਉਹ ਰੀਟਾਇਰਮੈਂਟ ਵਾਲੇ ਪੈਸਿਆਂ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਛੁਡਾਉਣੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿਉਕਿ ਉਸਦੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਸਦੇ ਪੁੱਤਾਂ ਤੋਂ ਛੁਡਾਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਗਈ।ਪਰ ਮੁੜਕੇ ਇਹ ਭਾਣਾ ਵਰਤ ਗਿਆ।ਜੀਂਦੇ ਜੀ ਉਹ ਆਖਦਾ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਜਾ ਕੇ ਮੁੜ ਆਉਣਾ ਹੈ ਫੇਰ ਕਦੀ ਵੀ ਉੱਥੇ ਵਾਪਿਸ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ।ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਜਗੀਰ ਕੌਰ ਆਪਣੇ ਮੁੰਡੇ ਦੀ ਮੰਨਦੀ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਜਦੋਂ ਸਤਿੰਦਰ ਦਾ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਉਹ ਭਾਰਤ ਆਈ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਸੱਤ ਲੱਖ ਰੁਪਈਆ ਤੇ ਮੂੰਹ ਮੰਗਵਾਂ ਦਾਜ ਲਿਆ ਸੀ।ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਰੋਅਬ ਹੇਠ ਰੱਖਦੀ ਸੀ।ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਨੂੰਹ ਅਜੇ ਤਿੜ ਫਿੜ ਕਰਦੀ ਵੀ ਪਰ ਬਾਪ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਤਿੰਦਰ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਮਝਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ “ਮੰਮੀ ਦੀ ਦੱਬ ਕੇ ਸੇਵਾ ਕਰ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਇਸੇ ਗੱਲ ਦਾ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਹੈ।ਫੇਰ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਦੇ ਇੰਡੀਆ ਆਇਆ ਕਰੇਂਗੀ ਤਾਂ ਐਸ਼ਾਂ ਕਰੇਂਗੀ”।ਸਤਿੰਦਰ ਦੀ ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ ਅਮਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।ਜਿਸ ਨੂੰ ਭਰਪੂਰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝ ਰਿਹਾ ਸੀ।
-----
ਆਪਣੇ ਪਿਉ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਅਫ਼ਸੋਸ ਸਤਿੰਦਰ ਕੁੱਝ ਵਧੇਰੇ ਹੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।ਪਿਉ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੰਮਾਂ ਕਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਤਿੰਦਰ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਰਹਿੰਦੇ ਦੋਹਾਂ ਛੋਟੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸਮਝੀ।ਉਹ ਬਾਪ ਦੀ ਮੌਤ ਤੇ ਉੱਥੇ ਬੈਠੇ ਹੀ ਕਲਪਦੇ ਰਹੇ।ਜਾਂਦੀ ਵਾਰੀ ਦਾ ਮੂੰਹ ਵੀ ਨਾਂ ਦੇਖ ਸਕੇ।ਅਜੇ ਨਵੇਂ ਨਵੇਂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਹ ਆ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਨ ਸਕਦੇ।ਪਰਦੇਸਾਂ ਦੇ ਏਹੋ ਮਾਮਲੇ ਤਾਂ ਦੁਖੀ ਕਰਦੇ ਨੇ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਿਉ ਮਾਸਟਰ ਜਗਤ ਸਿੰਘ ਵੀਜ਼ਾ ਆਉਣ ਤੋਂ ਕੁੱਝ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਛੁੱਟੀ ਲੈ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਮਰੀਕਾ ਚਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਬੀਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਆਪਣੀ ਰੀਟਾਇਰਮੈਂਟ ਲੈਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਆਇਆ ਸੀ।ਤਾਂ ਇਹ ਭਾਣਾ ਵਰਤ ਗਿਆ।ਲੋਕ ਅੱਜ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਨਾਂ ਥੱਕਦੇ।ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ ਦੇ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ।ਬੇਹੱਦ ਸ਼ਰੀਫ ਸੀ ਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਉਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਖ਼ੁਸ਼ ਸਨ।ਪਹਿਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਾਈਕਲ ਤੇ ਜਾਂ ਬੱਸ ਚੜ ਕੇ ਸਕੂਲ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ।ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਸਕੂਟਰ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ।ਜਾਣ ਲੱਗਿਆ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਕੂਟਰ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰਦੇ ਜਿੰਦਰਾ ਲਗਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਹਾਦਸੇ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਉਹ ਆਪਣੀ ਰੀਟਾਇਰਮੈਂਟ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਏਸੇ ਸਕੂਟਰ ਤੇ ਲੁਧਿਆਣੇ ਨੂੰ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਚੰਡੀਗੜ ਲੁਧਿਆਣਾ ਸੜਕ ਤੇ ਇੱਕ ਗੱਡੀ ਵਾਲਾ ਉਸ ਵਿੱਚ ਆ ਵੱਜਾ ਸੀ।ਸਾਰਾ ਕਸੂਰ ਭਾਵੇਂ ਗੱਡੀ ਵਾਲੇ ਦਾ ਸੀ, ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਫੜ ਵੀ ਲਿਆ ਸੀ ਪਰ ਉਹ ਕੋਈ ਤਕੜੇ ਟਰਾਂਸਪੋਟਰ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਕੋਈ ਖ਼ਾਸ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤੀ।ਪੁਲੀਸ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ਪਾਉਣ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਹੂ ਨਾਲ ਲੱਥ ਪੱਥ ਹੋਏ ਜਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਚੁੱਕ ਕੇ ਟਰੱਕ ਵਿੱਚ ਧਰ ਲਿਆ ਸੀ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਸ ਦੀਆਂ ਪੱਸਲੀਆਂ ਟੁੱਟੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਤੇ ਖ਼ੂਨ ਵਗ ਰਿਹਾ ਸੀ।ਉਹ ਤਾਂ ਜਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਛੇਤੀ ਨਾਲ ਹਸਪਤਾਲ ਸੁੱਟ ਖਹਿੜਾ ਛੁਡਾ ਲੈਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸੀ।ਪਰ ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਸਮੇਂ ਜਦੋਂ ਸ਼ਨਾਖ਼ਤ ਲਈ ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਜਗਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਬਟੂਆ ਫਰੋਲਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ।ਬਾਹਰਲੀ ਸਾਮੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਕੁੱਝ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ “ਕੋਈ ਤਾਂ ਮਗਰ ਆਊ ਹੀ..”।ਏਸੇ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਸਿਪਾਹੀ ਜਗਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਭਜਾਇਆ ਸੀ।ਤੇ ਪਿੰਡੋਂ ਉਸਦਾ ਭਰਾ ਭਰਪੂਰ ਸਿੰਘ ਭੱਜਾ ਆਇਆ ਸੀ।ਹਾਦਸੇ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਤੇ ਲੱਗਿਆ ਖ਼ੂਨ ਦਾ ਛੱਪੜ ਵੇਖ ਕੇ ਉਸ ਦਾ ਮੱਥਾ ਠਣਕਿਆ ਸੀ।ਪਰ ਉੱਥੇ ਪੁੱਜਣ ਤੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਸਦੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਸਮਰਾਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲ ਲੈ ਗਏ ਹਨ ਉੱਥੇ ਗਿਆ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਅੱਗੋਂ ਲੁਧਿਆਣੇ ਸੀ: ਐੱਮ: ਸੀ: ਹਸਪਤਾਲ ਲੈ ਗਏ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਸਮਰਾਲੇ ਉਸਦੇ ਖ਼ੂਨ ਦਾ ਗਰੁੱਪ ਨਹੀਂ ਸੀ ਮਿਲਿਆ।ਜਦੋਂ ਭਰਪੂਰ ਸਿੰਘ ਲੁਧਿਆਣੇ ਪੁੱਛਦਾ ਪੁਛਾਉਂਦਾ ਪਹੁੰਚਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਵੇਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦਾ ਭਰਾ ਸੱਟਾਂ ਦਾ ਭੰਨਿਆ ਬੇਹੋਸ਼ੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਬੈੱਡ ਤੇ ਪਿਆ ਹੈ।ਜਿਸ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਉਸਦੀ ਧਾਅ ਨਿੱਕਲ ਗਈ।ਉਸਦੇ ਇਲਾਜ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਣ ਤੇ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਡਾ: ਉਸਦੇ ਵਾਰਿਸਾਂ ਨੂੰ ਉਡੀਕ ਰਹੇ ਹਨ।ਟਰੱਕ ਡਰਾਈਵਰ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਖੂੰਜੇ ਕੁਰਸੀਆਂ ਤੇ ਬੈਠੇ ਸਨ।ਸ਼ਾਇਦ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਐਡਰੈੱਸ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਦੂਜੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਵੀ ਉਡੀਕਣਾ ਜਰੂਰੀ ਸਮਝਿਆ ਸੀ।
-----
ਰੋਂਦੇ ਭਰਪੂਰ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ “ਇਹ ਵੇਲਾ ਰੋਣ ਦਾ ਨਹੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦਾ ਹੈ”।
.........
ਭਰਪੂਰ ਨੇ ਕਿਹਾ “ਇਸ ਲਈ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਵੀ ਹਾਜਰ ਹੈ”।
.........
ਉਸੇ ਵਕਤ ਪੁਲੀਸ ਦਾ ਬੰਦਾ ਬੋਲਿਆ “ਜੀ ਅਸੀਂ ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ ਇਹ ਬੈੱਡ ਤੇ ਕਮਰਾ ਤਾਂ ਲੈ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।ਹੁਣ ਅੱਗੋਂ ਤੁਸੀਂ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਲਵੋ”।
...........
ਇੱਕ ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਦੂਜੇ ਕੋਲ ਦੂਜੇ ਨੇ ਤੀਜੇ ਕੋਲ ਉਸ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ ਤਾਂ ਵੱਡੇ ਡਾਕਟਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ “ਇਸਦੇ ਬਚਾਅ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਜਾਨ ਨਹੀਂ ਪੈਸਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਹੋ ਸਕੇਗਾ”।
..........
ਭਰਪੂਰ ਨੇ ਪਿੰਡੋਂ ਲਿਆਂਦੇ ਸਾਰੇ ਪੈਸੇ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਫੜਾ ਦਿੱਤੇ ਕਿ “ਆਹ ਲਉ ਪੰਜ ਸੌ ਰੁਪਈਆ ਹੈ”।
ਅੱਗੋਂ ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਕਿਹਾ “ਮਜ਼ਾਕ ਕਰਦਾ ਏਂ?ਤੇਰੇ ਭਰਾ ਦੀ ਜਾਨ ਜਾ ਰਹੀ ਏ ਤੇ ਤੂੰ ਉਸ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੇ ਸਿਰਫ ਪੰਜ ਸੌ ਰੁਪਈਏ ਦੇ ਰਿਹਾ ਏਂ?ਇਸ ਤਾਂ ਅਜੇ ਫੀਸ ਹੈ ਸਾਡੀ ਮੈ ਡਾਕਟਰ ਸਲੂਜਾ ਅਤੇ ਸਿੱਧੂ ਨੂੰ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਦੇਣਾ ਹੈ।ਫੇਰ ਦਵਾਈਆਂ ਕਿੱਥੋਂ ਆਉਣਗੀਆਂ? ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਗੈਰ ਤਾਂ ਤੇਰੇ ਭਰਾ ਦੀ ਜਾਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਬਚ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ।ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਤੇ ਤੀਹ ਹਜ਼ਾਰ ਤੱਕ ਖਰਚਾ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ”।
............
ਤੇ ਫੇਰ ਇੱਕ ਢਿੱਡਲ਼ ਜਿਹੇ ਬੰਦੇ ਨੇ ਬੰਦੇ ਭਰਪੂਰ ਦੀ ਬਾਂਹ ਫੜਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, “ਛੋਟੇ ਭਾਈ ਮੇਰਾ ਨਾਂਉ ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ ਹੈ।ਮੈਂ ਗਰੇਵਾਲ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਤੋਂ ਹਾਂ।ਮੇਰੀ ਹੀ ਗੱਡੀ ਸੀ ਜੋ ਡਰਾਈਵਰ ਚਲਾਉਂਦਾ ਸੀ।ਭਰਾਵਾ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਦੁੱਖ ਹੈ ਪਰ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਏਹੋ ਮਨਜ਼ੂਰ ਸੀ ਉਸਦੀ ਕਰਨੀ ਨੂੰ ਕੌਣ ਟਾਲ਼ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਆਏ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਏਥੇ ਸਕੂਟਰ ਚਲਾਉਣਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ।ਉੱਥੇ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਉਲਟੇ ਪਾਸੇ ਚੱਲਦਾ ਹੈ।ਡਰਾਈਵਰ ਦੱਸਦਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਨੇ ਉਲਟ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਸਕੂਟਰ ਮੂਹਰੇ ਲੈ ਆਂਦਾ ਉਸ ਨੇ ਬਥੇਰੀ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਰੱਬ ਦੀ ਕਰਨੀ ਕੌਣ ਟਾਲ਼ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਛੋਟੇ ਭਾਈ ਤੂੰ ਦਿਲ ਨਾ ਛੱਡ ਇਹਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾ ਆਹ ਫੜ ਤੀਹ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਈਆ।ਤੂੰ ਸ਼ੁਕਰ ਕਰ ਉੱਤੇ ਟਾਇਰ ਚੜ੍ਹਨੋਂ ਬਚ ਗਏ।”ਉਸ ਨੇ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਗੱਡੀ ਭਰਪੂਰ ਦੇ ਹੱਥ ਦੇ ਦਿੱਤੀ।
----
ਉੱਧਰ ਡਾਕਟਰ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਲਈ ਪੈਸੇ ਮੰਗ ਰਹੇ ਸਨ ਤੇ ਭਰਪੂਰ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਭਰਾ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।ਉਹ ਭਰਾ ਜੋ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਉਸ ਨੂੰ ਮੋਢਿਆਂ ਤੇ ਚੁੱਕ ਕੇ ਖਿਡਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।ਉਸ ਕੋਲ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਤਾਂ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਸਨ।ਤੇ ਹੋਰ ਰਾਹ ਵੀ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਉਸ ਨੇ ਪੈਸੇ ਫੜ ਲਏ।ਤਾਂ ਗੁਰਮੀਤ ਫੇਰ ਬੋਲਿਆ “ਮੇਰਾ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਲਛਮਣ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ ਐਮ ਐਲ ਏ ਹੈ।ਤੇ ਸਮਰਾਲੇ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਠੇਕੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਹਨ,ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੱਦਦ ਦੀ ਲੋੜ ਪਏ ਤਾਂ ਦੱਸਣਾ”।
.........
ਪੁਲੀਸ ਵਾਲੇ ਨੇ ਭਰਪੂਰ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ “ਨਾ ਹੋਰ ਏਹਦਾ ਏਧਰ ਕੋਈ ਨਹੀ”?
................
“ਨਹੀਂ ਜੀ ਅੱਜ ਕੱਲ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।ਇਸਦਾ ਆਪਣਾ ਘਰ ਵੀ ਹੈ।ਤਿੰਨ ਮੁੰਡੇ ਅਤੇ ਘਰ ਵਾਲੀ ਅਮਰੀਕਾ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।ਇਸਦੇ ਵੱਡੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਮੈਂ ਹੁਣੇ ਐੱਸ ਟੀ ਡੀ ਤੋਂ ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਦੇਵਾਂਗਾ ਫੇਰ ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਆ ਜਾਵੇ”।
.........
ਪੁਲੀਸ ਵਾਲੇ ਨੇ ਫੇਰ ਪੁੱਛਿਆ “ਤੈਨੂੰ ਪੱਕਾ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦਾ ਮੁੰਡਾ ਆ ਜਾਵੇਗਾ”?
............
“ਜੀ ਪੱਕਾ ਪਤਾ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਅਜੇ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਹੈ”?
..............
“ਫੇਰ ਤਾਂ ਤੇਰੇ ਭਰਾ ਦੀ ਜਾਨ ਚਲੀ ਜਾਵੇਗੀ।ਭਰਾ ਮੁੜਕੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਚਾ ਲੈ।ਇਲਾਜ ਲਈ ਤੇਰੇ ਕੋਲ ਪੈਸੇ ਹੈ ਗੇ? ਘੱਟੋ -ਘੱਟ ਪੰਜਾਹ ਸੱਠ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਈਆ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗਾ”।
..........
“ਪੰਜਾਹ ਸੱਠ ਹਜ਼ਾਰ”। ਭਰਪੂਰ ਦਾ ਸਾਹ ਉਤਾਂਹ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ, ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਪੰਜ ਸੌ ਰੁਪਈਆ ਹੈ ਜਾਂ ਆਹ ਤੀਹ ਹਜ਼ਾਰ ਏਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਉਸੇ ਵਕਤ ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਫੜ ਲਿਆ ਹੈ।ਅਜੇ ਦਸ ਹਜ਼ਾਰ ਹੋਰ ਮੰਗਦੇ ਹਨ।ਫੇਰ ਰੋਜ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ।ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਮੈਂ ਕੀ ਕਰਾਂ?ਜੇ ਮੇਰੇ ਵਸ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇੱਕ ਇੱਕ ਕਤਰਾ ਖ਼ੂਨ ਦਾ ਦੇ ਦੇਵਾਂ”।ਭਰਪੂਰ ਦਾ ਰੋਣ ਨਿੱਕਲ ਗਿਆ।
..........
ਪੁਲੀਸ ਵਾਲਾ ਬੋਲਿਆ “ਰੋਣ ਨਾਲ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਬਣਨਾ।ਤੀਹ ਹਜ਼ਾਰ ਤਾਂ ਤੂੰ ਦੇ ਹੀ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।ਮੈਂ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਅੱਜ ਦਾ ਕੰਮ ਸਰ ਜਾਵੇਗਾ।ਅਜੇ ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਵੀ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਲਿਆ।ਤੈਨੂੰ ਕੱਲ੍ਹ ਨੂੰ ਥਾਣੇ ਆਉਣਾ ਪੈਣਾ ਹੈ।ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਕੇ ਵੇਖ ਲਵਾਂਗਾ।ਜਦ ਨੂੰ ਤਾਂ ਫੇਰ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਆ ਹੀ ਜਾਵੇ”।
..........
ਭਰਪੂਰ ‘ਅੱਛਾ ਜੀ’ ਕਹਿੰਦਾ ਹੋਇਆ ਇੱਕ ਨੁੱਕਰ ਵਿੱਚ ਲੱਗ ਕੇ ਬਹਿ ਗਿਆ।ਫੇਰ ਪੁਲੀਸ ਵਾਲਾ ਦੂਸਰੇ ਬੰਦੇ ਕੋਲ ਜਾ ਖੜ੍ਹਿਆ।ਉਹ ਬਾਹਾਂ ਹਿਲਾ ਕੇ ਕੁੱਝ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜੋ ਭਰਪੂਰ ਨੂੰ ਸੁਣਾਈ ਨਾ ਦਿੱਤਾ।ਫੇਰ ਪੁਲੀਸ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਕਿਸੇ ਪਾਸੇ ਗਏ ਜਦੋਂ ਵਾਪਸ ਆਏ ਤਾਂ ਦੋਨੋਂ ਖ਼ੁਸ਼ ਸਨ।ਪੁਲੀਸ ਵਾਲਾ ਵਾਰ ਵਾਰ ਆਪਣੀ ਜੇਬ ਨੂੰ ਟੋਹ ਰਿਹਾ ਸੀ।
------
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਲਈ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ।ਡਾਕਟਰ ਭੱਜ ਨੱਸ ਕਰਦੇ ਰਹੇ।ਭਰਪੂਰ ਨੂੰ ਵਾਰ ਵਾਰ ਦਵਾਈਆਂ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਸ਼ਹਿਰ ਭਜਾਉਂਦੇ ਰਹੇ।ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।ਟੁੱਟੀਆਂ ਪੱਸਲ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਟੁੱਟੀ ਲੱਤ ਬੰਨ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ।ਪਰ ਅਜੇ ਵੀ ਜਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਹੋਸ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆਈ।
ਡਾਕਟਰ ਭਰਪੂਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਅਹਿਸਾਨ ਜਤਾ ਰਹੇ ਸਨ।ਤੇ ਆਖ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ “ਅੱਜ ਦਾ ਕੰਮ ਤਾਂ ਚੱਲ ਗਿਅ ਕੱਲ ਨੂੰ ਦਵਾਈਆਂ ਲਈ ਤੇ ਅਗਲੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਤੈਨੂੰ ਹੋਰ ਪੈਸੇ ਜਮਾਂ ਕਰਵਾਉਣੇ ਪੈਣਗੇ।ਹਰ ਰੋਜ ਸਵੇਰੇ ਚਾਰ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਈਆ।ਕੱਲ ਨੂੰ ਅੱਠ ਹਜ਼ਾਰ ਕਰਵਾਉਣਾ ਪਵੇਗਾ ਕਿਉਕਿ ਮਰੀਜ ਲਈ ਸਪੈਸ਼ਲ ਬੈੱਡ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।ਇਹ ਬੈੱਡ ਉੱਥੋਂ ਹੀ ਮਿਲੇਗਾ ਜਿਹੜੇ ਮੈਡੀਕਲ ਸੈਂਟਰ ਤੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਵਾਈਆਂ ਲਿਆਉਣ ਭੇਜੀਦਾ ਹੈ”।
ਭਰਪੂਰ ਸਿੰਘ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣ ਕੇ ਸੁੰਨ ਹੋ ਗਿਆ।ਫੇਰ ਉਹ ਐੱਸ ਟੀ ਡੀ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਭਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਫੋਨ ਕਰਨ ਭੱਜਿਆ।ਉਸਦੀ ਜੇਬ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਲਿਆ ਕੇ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸੌ ਚਾਲੀ ਰੁਪਏ ਬਚੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਐੱਸ ਟੀ ਡੀ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਮਿੰਟ ਦੇ ਅੱਸੀ ਰੁਪਏ ਲੈਂਦੇ ਸਨ।ਡੇਢ ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਕੀ ਗੱਲ ਹੋਵੇਗੀ ਉਹ ਸੋਚਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਬਣੇ ਪੀ: ਸੀ: ਉ: ਦੇ ਅੰਦਰ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਸਾਰ ਉਸ ਨੇ ਉੱਥੇ ਬੈਠੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਕਿਹਾ “ਅਮਰੀਕਾ ਫੋਨ ਲਾਉਣਾ ਹੈ ਬੱਸ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਮਿੰਟ ਹੀ ਲਾਉਣਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮਿੰਟ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸ ਦਈਂ”।
-----
ਮੁੰਡੇ ਨੇ “ਚੰਗਾ’ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਉਸ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਲਿਖਿਆ ਨੰਬਰ ਲਾਇਆ।ਨੰਬਰ ਲਾਉਣ ਸਾਰ ਫੋਨ ਮਿਲ ਗਿਆ ਤੇ ਚੁੱਕਿਆ ਵੀ ਸਤਿੰਦਰ ਨੇ।ਤੇ ਭਰਪੂਰ ਨੇ ਇੱਕੋ ਸਾਹੇ ਗੱਲ ਨਬੇੜਨੀ ਚਾਹੀ ‘ਜਗਤੇ ਬਾਈ ਦਾ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ ਐਂਕਸੀਡੈਂਟ ਹੋ ਗਿਆ ਸੱਟਾਂ ਕਾਫੀ ਹਨ,ਉਹ ਸੀ ਐੱਮ ਸੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਹੈ।ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਹੋ ਗਿਆ ਜੇ ਤੁਹਾਡੇ ‘ਚੋਂ ਕੋਈ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਆ ਜਾਵੋ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਮੰਮੀ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਭੇਜ ਦੇਵੋਂ”।ਸਤਿੰਦਰ ਅੱਗੋਂ ਕੋਈ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਦਾ ਤਾਂ ਇੱਕ ਮਿੰਟ ਹੋ ਗਿਆ ਭਰਪੂਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜੇਬ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਆਇਆ ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਫੋਨ ਕੱਟ ਦਿੱਤਾ।ਸਤਿੰਦਰ ਉਧਰੋਂ ਹੈਲੋ ਹੈਲੋ ਕਰਦਾ ਹੀ ਰਹਿ ਗਿਆ।
-----
ਭਰਪੂਰ ਮੁੜਕੇ ਫੇਰ ਹਸਪਤਾਲ ਆ ਗਿਆ।ਉਸਨੇ ਦੇਖਿਆ ਉੱਥੇ ਪਿੰਡਦੇ ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਲੋਕ ਵੀ ਆ ਗਏ ਸਨ ਖ਼ਬਰ ਲੈਣ ਨੂੰ।ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਟਰ ਸਾਹਮਣੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੱਸ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਭਰਪੂਰ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਕਹਿਣ ਲਈ ਕੋਲ ਬੁਲਾਇਆ ਦੋਹਾਂ ਕੋਲੋਂ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਬੂ ਆ ਰਹੀ ਸੀ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਭਰਪੂਰ ਨੂੰ ਵੀ ਸੁਲ੍ਹਾ ਮਾਰੀ ਕਿ ਇਸ ਦੁੱਖ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਘੁੱਟ ਲਾ ਲਵੇ। ਦਿਲ ਖੜ੍ਹ ਜਾਵੇਗਾ।ਪਰ ਭਰਾ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵੇਖ ਕੇ ਦਿਲ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਡੁੱਬਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।ਪੁਲੀਸ ਵਾਲੇ ਨੇ ਕੁੱਝ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਕੱਲ੍ਹ ਨੂੰ ਉਸ ਨੂੰ ਥਾਣੇ ਆਉਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਚਾੜ੍ਹਿਆ।ਸ਼ਾਮ ਢਲ ਗਈ ਸੀ।ਆਖਰੀ ਬੱਸ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਜਾਣ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹਾ ਸਮਾਂ ਰਹਿ ਗਿਆ ਸੀ।ਉਸ ਨੇ ਕਿਸੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਨੂੰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਰਹਿਣ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਤੇ ਬੇਹੋਸ਼ ਪਏ ਭਰਾ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੱਲ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਉਹ ਪਿੰਡ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਬੱਸ ਫੜਨ ਲਈ ਦੌੜ ਪਿਆ।ਘਰ ਜਾਕੇ ਉਸਨੇ ਸਾਰੀ ਕਹਾਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਦੱਸੀ।ਖ਼ਬਰ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਦੇਰ ਰਾਤ ਤੱਕ ਉਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਆਂਉਦੇ ਰਹੇ।ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਉਸ ਨੂੰ ਨੀਂਦ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਈ।ਰਾਤ ਨੂੰ ਭੈੜੇ ਭੈੜੇ ਸੁਪਨੇ ਆਏ ਜਿਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੀ ਨਹਿਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਖ਼ੂਨ ਵਗ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ।ਕਦੇ ਇਹ ਖ਼ੂਨ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਉਹ ਉਭੜਵਾਹੇ ਫੇਰ ਉੱਠ ਖੜਦਾ।
-----
ਲੜੀ ਜੋੜਨ ਲਈ ਦੂਜਾ ਭਾਗ ( ਹੇਠਾਂ ਵਾਲ਼ੀ ਪੋਸਟ ) ਦੇਖੋ ਜੀ।
No comments:
Post a Comment