ਕੇਹਰ ਸ਼ਰੀਫ਼ - ਨਹੀਉਂ ਭੁੱਲਣਾ ਵਿਛੋੜਾ ਤੇਰਾ – ਇੰਦਰਜੀਤ ਹਸਨਪੁਰੀ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ

ਨਹੀਉਂ ਭੁੱਲਣਾ ਵਿਛੋੜਾ ਤੇਰਾ

ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ

ਕਿਸੇ ਸੁੱਚੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਜਗਤ ਨੂੰ ਛੱਡ ਜਾਣਾ ਮਨ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਉਦਾਸ ਕਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੰਦਰਜੀਤ ਹਸਨਪੁਰੀ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸੀ ਜੀਹਦੇ ਮਨ-ਮਸਤਕ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ, ਆਪਣੀ ਬੋਲੀ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਬਹੁਤ ਫ਼ਿਕਰ ਸੀ। ਉਹ ਪੰਜਾਬ, ਪੰਜਾਬੀ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀਅਤ ਦਾ ਸੱਚਾ ਆਸ਼ਕ ਸੀ। ਉਹ ਜੋ ਕੁੱਝ ਵੀ ਰਚਦਾ ਉਹਦੇ ਵਿਚੋਂ ਸਾਡਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਝਲਕਾਂ ਮਾਰਦਾ। ਆਪਣੀ ਗੀਤਕਾਰੀ ਵਿਚ ਉਹਨੇ ਉਹ ਨਵੀਆਂ ਪੈੜਾਂ ਪਾਈਆਂ ਜੋ ਲੋਕ ਮਨ ਨੂੰ ਪੋਂਹਦੀਆਂ ਸਨ ਤੇ ਅਗਲਿਆਂ ਸਮਿਆਂ ਤੱਕ ਵੀ ਪੋਂਹਦੀਆਂ ਰਹਿਣਗੀਆਂ। ਉਹ ਅੱਜ ਦੀ ਸਮਾਜ ਨਾਲੋਂ ਟੁੱਟੀ ਬਹੁਤੀ ਗੀਤਕਾਰੀ ਤੇ ਗਾਇਕੀ ਤੋਂ ਨਰਾਜ਼ ਸੀ । ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਉਹਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ 'ਢੋਲ ਖੜਕ ਰਿਹਾ ਹੈ ਬੋਲ ਮਰ ਰਿਹਾ ਹੈ'।

-----

ਹਸਨਪੁਰੀ ਸਾਡੇ ਚੇਤਿਆਂ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਚਿਤੇਰੇ ਵਜੋਂ ਸਾਂਭਿਆ ਰਹੇਗਾ। ਉਹ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਆਚਾਰਕ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦਾ ਸੁੱਚਾ ਗੜਵਾ ਸੀ। ਉਹਦੀ ਯਾਦ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਵਿਸਰਨੀ। ਹਸਨਪੁਰੀ ਇਸ ਜਗਤ ਨੂੰ ਛੱਡ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਉਹਨੇ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਮਰਨਾ ਉਹ ਲੋਕ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਕੇ ਜੀਊਂਦਾ ਰਵੇਗਾ। ਉਹ ਕਿਰਤੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਸੀ, ਕ੍ਰਿਤ ਦਾ ਉਪਾਸ਼ਕ ਸੀ। ਅਸਲ ਮਾਇਨਿਆਂ ਵਿਚ ਉਹ ਕਲਾਕਾਰ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੀ ਸੂਝ ਤੇ ਲਗਨ ਨਾਲ ਫਰਸ਼ੋਂ ਉੱਠ ਕੇ ਅਸਮਾਨ ਨੂੰ ਛੂਹਿਆ। ਆਪਣੀ ਸੂਝ ਦੇ ਆਸਰੇ ਆਪਣੇ ਖ਼ੂਨ ਨਾਲ ਗਿਆਨ ਦਾ ਦੀਵਾ ਬਾਲ ਕੇ ਆਪਣੇ ਹਿੱਸੇ ਦਾ ਜੱਗ ਰੋਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦਾ ਹੀਲਾ ਕੀਤਾ। ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮੀ ਕੌਮੇਡੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਮਿਹਰ ਮਿੱਤਲ ਵਰਗਾ ਕਲਾਕਾਰ ਵੀ ਹਸਨਪੁਰੀ ਦੀ ਹੀ ਦੇਣ ਹੈ ਉਹਦੀਆਂ ਸਾਹਿਤਕ ਕ੍ਰਿਤਾਂ ‘ਕਿਰਤੀ ਕਿਰਤ ਕਰੇਦਿਆ’, ‘ਕਿੱਥੇ ਗਏ ਉਹ ਦਿਨ ਓ ਅਸਲਮ’ ਜਾਂ ਫੇਰ ਆਪਣੇ ਸਮਕਾਲੀਆਂ ਬਾਰੇ ਲਿਖੀ ਪੁਸਤਕ ‘ਮੋਤੀ ਪੰਜ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦੇ’ ਹੋਣ ਉਸਦੀ ਗੀਤਕਾਰੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਫਿਲਮਾਂ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮਨੋਰੰਜਨ ਕਰਦਿਆਂ ਚੰਗਿਆਈ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਵੀ ਬਣਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ। ਮੈਨੂੰ ਅੱਜ ਵੀ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੱਸੀ ਦੇ ਰਚੇਤਾ ਹਾਸ਼ਮ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਪਿੰਡ ਜਗਦੇਵ ਕਲਾਂ ਬੈਠਿਆਂ ਹਸਨਪੁਰੀ ਦੇ ਮੂੰਹੋ ਸੁਣਿਆਂ ਕਿਰਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਉਹਦਾ ਗੀਤ ਯਾਦ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ:-

ਮੇਰੀ ਦਾਤਰੀ ਨੂੰ ਕੱਢ ਦੇ ਤੂੰ ਦੰਦੇ

ਲੁਹਾਰਾ ਤੇਰੀ ਮਿੰਨਤ ਕਰਾਂ

ਬਹੁਤ ਹੀ ਪਿਆਰਾ ਇਨਸਾਨ ਸੀ ਹਸਨਪੁਰੀ, ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਦੇ ਮਿਲਿਆ ਤਾਂ ਮੋਹ ਭਰੀ ਅਪਣੱਤ ਨਾਲ, ਸਾਡੀਆਂ ਉਮਰਾਂ ਦਾ ਪਾੜਾ ਸਾਂਝ ਨੂੰ ਘੱਟ-ਵੱਧ ਕਰਨ ਦਾ ਕਦੇ ਵੀ ਕਾਰਨ ਨਾ ਬਣਿਆ। ਗੱਲਾਂ ਕਰਦਾ ਤਾਂ ਘੁੰਮ-ਘੁਮਾ ਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਤੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਗੀਤਕਾਰੀ ਦਾ ਫ਼ਿਕਰ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕਰਦਾ। ਹਸਨਪੁਰੀ ਦੇ ਤੁਰ ਜਾਣ ’ਤੇ ਉਦਾਸ ਮਨ ’ਚੋਂ ਵੀ ਇਹੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਪੰਜਾਬੀ ਗੀਤਕਾਰੀ ਨੂੰ ਪਿਆ ਇਹ ਘਾਟਾ ਕਦੇ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ਰਹੇਗੀ ਹਸਨਪੁਰੀ ਜੀਊਂਦਾ ਰਹੇਗਾ।