ਵਿਅੰਗ
ਮੈਂ ਜਦੋਂ ਦਾ ਕੈਨੇਡਾ ਆਇਆ ਹਾਂ , ਮੇਰੇ ਮਜਾਜ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਵੀ ਬਦਲ ਗਈ ਹੈ । ਜੋ ਮੈਨੂੰ ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਸੀਬ ਹੋਈ ਹੈ ਸ਼ਾਇਦ ਪਟਿਆਲੇ ਵਾਲੇ ਰਾਜਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨਸੀਬ ਨਾ ਹੋਈ ਹੋਵੇ । ਉਹ ਤਾਂ ਸੁਣਿਐ ਕਾਜੂ , ਪਿਸਤੇ , ਬਦਾਮ , ਕੁਸ਼ਤੇ ‘ਤੇ ਹੋਰ ਜੜ੍ਹੀਆਂ-ਬੂਟੀਆਂ ਆਦਿ ਖਾਇਆ ਕਰਦੇ ਸਨ , ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਖਾ ਕੇ ਫਿਰ ਲਵੇਰੇ ਜੋਬਨ ਨੂੰ ਪਲ਼ੋਸ ਪਲ਼ੋਸ ਕੇ ਪੌੜੀਆਂ ਚੜ੍ਹਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ । ਇਹ ਤਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੀਆ ਖ਼ੁਰਾਕ ਖਾ ਕੇ ਐਸੀ ਪਲ਼ੋਸਾ-ਪਲ਼ੋਸੀ ਦੇ ਚੱਕਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਜੇਬਾਂ ਚ’ ਡਾਲਰ ਪਾ ਕੇ ਪੱਬਾਂ-ਕਲੱਬਾਂ ਜਾਂ ਖ਼ਾਸ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਤਰਲੋ-ਮੱਛੀ ਹੋਇਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ । ਖ਼ੁਰਾਕਾਂ ਰੰਗ ਤਾਂ ਦਿਖਾਉਂਦੀਆਂ ਹੀ ਨੇ । ਪਰ ਮੇਰੀ ਅਜੀਬੋ-ਗ਼ਰੀਬ ਖ਼ੁਰਾਕ ਹੈ । ਉਹ ਤਾਂ ਖ਼ੁਰਾਕਾਂ ਖਾ ਕੇ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੋਹਣੇ-ਸੁਨੱਖੇ ਧੀਆਂ-ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੀਆਂ ਦਾਤਾਂ ਬਖ਼ਸ਼ਦੇ ਸੀ , ਪਰ ਮੈਂ ਪਾਪੀ ਐਸੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਖਾ ਕੇ ਅਣਜੰਮੇ ਧੀ-ਪੁੱਤਰ ਕੁੱਖ ‘ਚ ਹੀ ਕਤਲ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ । ਇਹ ਕੁੱਖ ਵੀ ਮੇਰੇ ਖ਼ੁਰਾਕੀ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਕੁੱਖ ਸੀ - ਕਾਜੂ-ਬਦਾਮਾਂ ਦੀ ਕੁੱਖ । ਇਹ ਕੁੱਖ ਮੈਂ ਮੁੱਲ ਖ਼ਰੀਦੀ ਸੀ –ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਸਟੋਰ ‘ਚੋਂ ! ਸਰੀ ਦੇ ਉੱਤਮ ਬਜ਼ਾਰ ‘ਚੋਂ !
------
ਇੱਕ ਦਿਨ ਲੰਚ ਸਮੇਂ ਮੈਂ ਕਾਜੂ ਬਦਾਮਾਂ ਵਾਲੀ ਪਟਾਰੀ ਖੋਲ੍ਹੀ , ‘ਤੇ ਤਲੀ ‘ਤੇ ਧਰ ਕੇ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਕਰਕੇ ਖਾਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ; ਜਿਵੇਂ: ਕਦੇ ਖਾੜਕੂ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਧਰਮਕੋਟ ਥਾਣੇ ਦਾ ਮੁਖੀ ਨਛੱਤਰ ਸਿੰਹੁ ਕਿਸੇ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਸੋਧਾ ਲਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖਾਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ , ਫਿਰ ਅਚਾਨਕ ਕਾਜੂ ਦੀ ਧੀ ਸੁੰਡੀ, ਸੌਰੀ – ਕੈਨੇਡਾ ਆਏ ਹਾਂ, ਸੁੰਡੀ ਦਾ ਦੇਸੀ ਜਿਹਾ ਨਾਮ ਲੈਂਦੇ ਚੰਗੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੇ , ਇਸ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੇ ਦੇਸ ਵਿੱਚ ! ਚਲੋ , ਏਦਾਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਆਪਾਂ ਸੁੰਡੀ ਦਾ ਨਾਂ ਬਦਲ ਕੇ ਸੁੰਡੀ ਤੋਂ ਸੈਂਡੀ ਰੱਖ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ; .. ‘ਤੇ ਮੈਂ ਗੱਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਅਚਾਨਕ ਸੈਂਡੀ ਮੇਰੀ ਤਲ਼ੀ ਦੀਆਂ ਰੇਖਾਵਾਂ ਉੱਪਰ ਏਦਾਂ ਦੌੜਣ ਲੱਗੀ ; ਜਿਵੇਂ: ਡਾਊਨ ਟਾਊਨ ਵਿੱਚ ਸਕਾਈ ਟਰੇਨ ! ਅੱਥਰੀ ਮਾਸ਼ੂਕ ਵਰਗੀ ਚਿੱਟੀ ਸੱਪਣੀ ਮੇਲ੍ਹ-ਮੇਲ੍ਹ ਕੇ ਤੁਰਦੀ , ਕਦੇ ਪਿੱਛੇ ਭੌਂ-ਭੌਂ ਕੇ ਟੇਢੀ ਤੱਕਣੀ ਤੱਕਦੀ , ਨਖ਼ਰੇ ਕਰਦੀ , ਪਰ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਚਿਰ ? ਬਾਗੀ ਸੈਂਡੀ ਮੈਥੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚ ਸਕਦੀ ਸੀ ! ਮੈਂ ਵੀ ਓਸ ਕੌਮ ਵਿੱਚ ਜੰਮਿਆ ਹਾਂ , ਜਿਸ ਦੇ ਸ਼ੇਰਾਂ ਨੇ ਮੱਸੇ ਰੰਘੜ ਦਾ ਸਿਰ ਲਾਹ ਕੇ ਨੇਜੇ ‘ਤੇ ਟੰਗ ਲਿਆ ਸੀ, ਤੇ ਇਹ ਕਿਧਰੋਂ ਆ ਗਈ ਝਾਂਸੀ ਦੀ ਰਾਣੀ ਮੇਰੇ ਤਲ਼ੀ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ? ਧੁੜਧੜੀ ਜਿਹੀ ਲੈ ਕੇ ਛਿਣ ‘ਚ ਹੀ ਸੈਂਡੀ ਦਾ ਕੀਮਾ ਬਣਾ ਕੇ ਮੈਂ ਪੁੱਛਿਆ, ‘ਹੁਣ ਦੱਸ ! ਤੂੰ ਮੇਰੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਨੂੰ ਵੈਜੀਟੇਰੀਅਨ ਬਣਾਉਣ ਲੱਗੀ ਸੀ ….?’
-----
ਸੈਂਡੀ ਦੀ ਮਹੀਨ ਲਾਸ਼ ਮੇਰੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪਈ ਸੀ ; ਜਿਵੇਂ: ਕੋਈ ਨਿਹੱਥਾ ਝੂਠੇ ਪੁਲਿਸ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨਹਿਰ ਦੇ ਪੁਲ ‘ਤੇ ਲਹੂ ਲੁਹਾਣ ਹੋਇਆ ਪਿਆ ਹੋਵੇ ! ਫਿਰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਦੋਂ ਸੈਂਡੀ ਦਾ ਕੋਈ ਭਰਾ ਕੇ. ਪੀ. ਐਸ. ਗਿੱਲ ਵਾਂਗੂੰ ਮੁੱਛਾਂ ਚਾੜ੍ਹ ਕੇ ਮੇਰੇ ਮੂਹਰੇ ਲਾਲ–ਲਾਲ ਅੱਖਾਂ ਕੱਢਣ ਲੱਗ ਪਿਆ । ਤੇ ਮੈਂ ਬੇਦਰਦ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਵੀ ਮੁੱਛਾਂ ਤੋਂ ਫੜ ਕੇ ਦਿੱਲੀ ਦਰਬਾਰ ਪਹੁੰਚਾਅ ਦਿੱਤਾ ।
-----
ਦੋਵੇਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਬਿੱਲੇ ਲਗਾ ਕੇ ਮੈਂ ਪੈਂਦੇ ਸੱਟੇ ਹੀ ‘ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਫੂਡ ਏਜੰਸੀ’ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਬੰਧਿਤ ਮਹਿਕਮੇ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਫ਼ੋਨ ਨੰਬਰ ਦੇ ਦਿੱਤਾ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਅਣਹੋਣੀ ਘਟਨਾ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਸੁਣਾ ਕੇ ਮੈਂ ਹਿਰਾਸਤੀ ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦਰਜ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੀ । । ਅਜੇ ਸੈਂਡੀ ਦਾ ਖ਼ੂਨ ਠੰਡਾ ਹੋਇਆ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਸਰੀ ਬਰਾਂਚ ਦੇ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਮਿਸਟਰ ਕੈਵਨ ਦਾ ਫੋਨ ਆ ਗਿਆ । ਉਸਨੇ ਮੈਨੂੰ ਭਰੋਸੇ ਵਿੱਚ ਲਿਆ । ਜਨਾਬ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਵਫ਼ਾ ਕਰ ਗਿਆ । ਦੋ ਕੁ ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਹੀ ਕੈਵਨ ਦਾ ਫੋਨ ਫਿਰ ਛੱਪੜ ਦੇ ਡੱਡੂ ਵਾਂਗੂੰ ਟੈਂ-ਟੈਂ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਿਆ ।
-----
ਮੈਂ ਗੱਲ ਸੁਣੀ । ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ; ‘ਮਿਸਟਰ ਬਦੇਸ਼ਾ ਯੂ ਵਰ ਰਾਈਟ - ਯੂ ਆਰ ਰਾਈਟ …. !! ਅਗਲੀ ਗੱਲ ਉਸਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ‘ਚ ਦੱਸਾਂ , ਕਿ.. ‘ਅਸੀਂ ਸੈਂਡੀ ਦੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਦੇ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਏਰੀਏ ਵਿੱਚ ਇਤਰਾਜ਼-ਯੋਗ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਦਿਆਂ ਦੇਖਿਆ । ਫੈਸਲਾ- ਸਟੋਰ ਦੇ ਮਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਹਦਾਇਤ ਕੀਤੀ ਕਿ ਬਿਨ ਖ਼ਾਲੀ ਕਰ ਕੇ ਸਾਰੇ ਕਾਜੂ-ਬਦਮਾਂ ਨੂੰ ਅਗਨ ਭੇਟ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ । ਪਰ ਮੈਂ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਕੈਵਨ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਡਾ ਜਾਲਮ ਨਿਕਲਿਆ । ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਦੋਂ ਉਸਦੇ ਅੰਦਰ ਪੂਹਲੇ ਨਿਹੰਗ ਦੀ ਰੂਹ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਗਈ ਸੀ !?! ਹੁਕਮ – ਸਾਰੇ ਕਾਜੂ ਬਦਾਮਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਸੁੱਟ ਕੇ ਅੱਗ ਲਗਾ ਦਿਓ ! ਸੋ ਇਸ ਤਰਾਂ ਹੀ ਹੋਇਆ । ਮਾਲਕਾਂ ਨੇ ਹੁਕਮ ਮੰਨਿਆ , ਜੰਮੀਆਂ-ਅਣਜੰਮੀਆਂ ਧੀਆਂ ਨੂੰ ਅਗਨ ਭੇਂਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਚਿਖਾ ਦੇ ਲਾਂਬੂ ਵਪਾਰਿਕ ਸੋਚ ਨੂੰ ਲੂਹ ਕੇ ਰੱਖ ਗਏ ।
-----
ਹੁਣ ਜੇ ਇਹ ਦੁਖਾਂਤਿਕ ਕਹਾਣੀ ਕਿਤੇ ਡਾ. ਹਰਸ਼ਿਦੰਰ ਕੌਰ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਯੂ. ਐਨ. ਓ. ‘ਚ ਪਿੱਟਣਾ ਪਾ ਕੇ ਬਹਿ ਜਾਊਗੀ । ਸ਼ਾਇਦ ਕੋਈ ਐਵਾਰਡ ਵੀ ਹਾਸਿਲ ਹੋ ਜਾਵੇ ! ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ , ਕੌਮ ਦੇ ਕੀੜਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿੱਠੀ ਜ਼ਹਿਰ ਦੇਕੇ ਟੁੰਨ ਕਰਨ ਦੇ ਨੁਸਖੇ ਦੱਸਣ ਵਾਲੇ ਰੇਡੀਓ ਹੋਸਟ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਜੀਣ ਜੋਗਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਣਗੇ ।
ਖ਼ੈਰ, ਗੱਲ ਸੈਂਡੀਆਂ-ਮੈਂਡੀਆਂ ਦੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ , ਜਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਟੋਰ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਵਧਣ-ਫੁੱਲਣ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪੈਦਾ ਕਰਕੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ । ਪਹਿਲਾਂ ਗੁਦਾਮਾਂ ਵਿੱਚ , ਫਿਰ ਕੱਚ ਦੇ ਬਕਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾਂ ਦੀਆਂ ਰਾਣੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਸੀ ।ਇੰਡੀਆ ਵਿੱਚ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਕਿਤੇ ਸਿਰ ਕੱਜਣ ਲਈ ਛੱਤ ਵੀ ਨਸੀਬ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ , ਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਸੈਂਡੀ ਹੋਣੀ ਕਾਜੂ-ਬਦਾਮਾਂ ਦੀ ਨਿੱਘੀ ਗੁਫ਼ਾ ਵਿੱਚ ਪਨਾਹ ਲੈਕੇ ਮੌਜਾਂ ਮਾਣਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ । ਤੇ ਮੈਂ ਚੁਗਲ ਨੇ ਗੋਰਿਆਂ ਕੋਲ ਚੁਗਲੀ ਕਰ ਕੇ ਵਿਚਾਰੀਆਂ ਦਾ ਰਾਮ-ਨਾਮ ਸੱਤ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਗੋਰੇ ਵੀ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਮਗਰ ਹੱਥ ਧੋ ਕੇ ਪੈ ਗਏ । ਬਈ ਕੋਈ ਪੁੱਛਣ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਤੋਰਾ ਬੋਰਾ ਵਾਲੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸੁਰੰਗਾਂ ‘ਚੋਂ ਅਜੇ ਤੱਕ ਤਾਲਿਬਾਨ ਤਾਂ ਲੱਭ ਨਹੀਂ ਰਹੇ , ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੁਖੀ ਵਸਦੀਆਂ ਚੀਚਕ ਵਹੁਟੀਆਂ ਨੂੰ ਜਹਾਨੋਂ ਕੂਚ ਕਰਾ ਕੇ ਕੈਨੇਡਾ ‘ਚ ਸੂਰਮੇ ਬਣੇ ਫਿਰਦੇ ਹੋ ! ਉਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਾਕੀ ਸਟੋਰਾਂ ਉਪਰ ਛਾਪਾਮਾਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ , ਸ਼ਾਇਦ ਸ਼ੱਕ ਪੈ ਗਈ ਹੋਵੇ ਕਿ ਲਾਦੇਨ ਕਿਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਥੇ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਛੁਪਾ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ?
-----
ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਮੇਰੇ ਦੋਸਤ ਨੂੰ ਦੱਸਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਓਸ ਸਟੋਰ ਮਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ , ਜਿੰਨਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਧੀਆਂ ਨੂੰ ਐਨੇ ਲਾਡ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਪਾਲਿਆ ਸੀ । ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ , ‘ਗੁਰਮੇਲ ਰਹਿਣ ਦੇ ! ਜਿੰਨਾਂ ਨੇ ਕਾਜੂ ਦੀ ਧੀ ਤੈਨੂੰ ਦੇ ਦਿੱਤੀ , ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤੈਥੋਂ ਕੀ ਲੁਕਾ ਕੇ ਰੱਖਿਐ !?!’
ਅੱਗੋਂ ਮੈਂ ਕਿਹਾ , ‘ਧੀ ਤਾਂ ਦੇ ਦਿੱਤੀ , ਪਰ ਪੂਰਾ ਦਾਜ ਦੇ ਕੇ ਨਹੀਂ ਤੋਰੀ ! ਦਾਜ ਬਦਲੇ ਭਾਵੇਂ ਮਿਆਦ ਲੰਘੀ ਵਾਲੇ ਚਾਰ ਪੈਕਟ ਮਸਾਲਿਆਂ ਵਾਲੇ ਹੀ ਸਟਿੱਕਰ ਨਵੇਂ ਲਾ ਕੇ ਦੇ ਦਿੰਦੇ …! ਪਰ ਕਿੱਥੇ ? ਕਜੂਸਾਂ ਨੇ ਕਾਜੂਆਂ ਦਾ ਜਵਾਈ ਰੰਡਾ ਕਰ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ।
-----
ਇੱਕ ਤੁਸਾਂ ਨੇ ਕਹਾਵਤ ਸੁਣੀ ਹੋਵੇਗੀ – ‘ਉੱਚੀ ਦੁਕਾਨ , ਫਿੱਕਾ ਪਕਵਾਨ’ ! ਪਰ ਮੇਰੇ ਸੁਆਦਾਂ ਨੇ ਇਹ ਕਹਾਵਤ ਹੀ ਬਦਲ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ , ‘ ਉੱਚੀ ਦੁਕਾਨ –ਸਲੂਣਾ ਪਕਵਾਨ !’ ਕਿਉਂਕਿ ਸਲੂਣੀਆਂ ਮਾਸ਼ੂਕਾਂ ਦਾ ਚਸਕਾ ਜੁ ਪੈ ਗਿਆ ਸੀ । ਪਰ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤੁਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਥੋਂ ਲੱਭਾਂਗਾ ਐਸੇ ਸਲੂਣੇ ਖ਼ੁਰਾਕ ਪਦਾਰਥ ?
-----
ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਿਓ ਜੇ ਕਿਤੇ ਕਿਸੇ ਸਟੋਰ ਚੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੈਂਡੀਆਂ ਦੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਲੱਭ ਜਾਣ ਤਾਂ ਚੁੰਨੀ ਚੜ੍ਹਾ ਕੇ ਲੈ ਆਊਂਗਾ , ਚਾਰ ਦਿਨ ‘ਦੁਹਾਜੂ-ਦੁਹਾਜੂ’ ਕਹਿ ਕੇ ਲੋਕ ਮੇਹਣੇ ਮਾਰ ਕੇ ਆਪੇ ਚੁੱਪ ਕਰ ਜਾਣਗੇ ! ਪਰ ਮੇਰੀ ਰੋਟੀ ਤਾਂ ਪੱਕਦੀ ਹੋ ਜੂਗੀ , ਨਾਲੇ ਜਾੜ੍ਹ ਕਰਾਰੀ ਦੀ ਕਰਾਰੀ !
ਲੂਣੀਆਂ-ਸਲੂਣੀਆਂ ਦਾ ਆਸ਼ਕ
ਗੁਰਮੇਲ ਬਦੇਸ਼ਾ ।