ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸੇਖਾ – ਆਰਸੀ ‘ਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ਆਮਦੀਦ – ਕਹਾਣੀ – ਭਾਗ ਦੂਜਾ

ਗਿਫ਼ਟ

ਕਹਾਣੀ

ਭਾਗ ਦੂਜਾ

ਪਹਿਲਾ ਭਾਗ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਉਪਰਲੀ ਪੋਸਟ ਜ਼ਰੂਰ ਵੇਖੋ ਜੀ

******

...........

ਹਾਲ ਦੇ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਔਰਤਾਂ ‘ਚ ਬੈਠੀ ਸ਼ਾਨ ਦੀ ਮਾਂ ਰਾਜਿੰਦਰ ਸੋਚ ਰਹੀ ਸੀ, ‘ਵੇਖ ਕਿਵੇਂ ਨੀਵੀਂ ਪਾਈ ਬੈਠਾ ਹੈ! ਇਓਂ ਨੀ ਬਈ ਬਾਹਰ ਜਾ ਕੇ ਖੜ੍ਹੇ, ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰੇ। ਅੰਦਰ ਵੜ ਕੇ ਬੈਠਾ ਰਹਿੰਦੈ, ਬਥੇਰਾ ਕਹਿੰਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲ਼ਿਆ-ਗਿਲ਼ਿਆ ਕਰ। ਅੱਜ ਕਿਹੜਾ ਆਉਂਦਾ ਸੀ, ਬਰਥਡੇਅ ਦਾ ਵਾਸਤਾ ਦੇ ਕੇ ਲਿਆਈ ਹਾਂ। ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਧੱਕੇ ਨਾਲ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਲੈ ਜਾਨੀ ਆਂ। ਹੋ ਸਕਦੈ ਕਿਸੇ ਕੁੜੀ-ਕੱਤਰੀ ‘ਤੇ ਈ ਨਿਗ੍ਹਾ ਅਟਕ ਜਾਵੇ ਪਰ ਇਹ ਤਾਂ ਨੀਵੀਂ ਨੀ ਚੁੱਕਦਾ। ਕਿਓਂ ਭੱਜਦੈ ਵਿਆਹ ਦੇ ਨਾਂ ਤੋਂ, ਕਿਤੇ ਕੋਈ ਨੁਕਸ ਈ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਨਹੀਂ ਨੁਕਸ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਓਦਣ ਉਸ ਕੁੜੀ ਨਾਲ਼---

...........

ਉਸ ਦਿਨ ਗੱਲ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਈ ਕਿ ਰਾਜਿੰਦਰ ਤਬੀਅਤ ਠੀਕ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੁੜ ਆਈ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਸ਼ਾਨ ਦੇ ਬੈੱਡਰੂਮ ‘ਚੋਂ ਕਿਸੇ ਕੁੜੀ ਦੇ ਬੋਲਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਜਿਹੀ ਹੋਈ। ਉਸ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੇ ਨਾਲ ਕੰਨ ਲਾ ਕੇ ਸੁਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਕਮਰੇ ਵਿੱਚੋਂ ਆਉਂਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣ ਉਸ ਨੂੰ ਸ਼ਰਮ ਦੇ ਨਾਲ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਜਿਹੀ ਵੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਈ। ਉਹ ਪੋਲੇ ਪੈਰੀਂ ਆਪਣੇ ਕਮਰੇ ‘ਚ ਚਲੀ ਗਈ ਉਸਦਾ ਨੱਚਣ ਲਈ ਦਿਲ ਕੀਤਾ। ਇੱਕ ਖ਼ਿਆਲ ਆਇਆ ਕਿ ਬਾਹਰ ਚਲੀ ਜਾਵੇ। ਕਿਤੇ ਉਸਦੀ ਆਮਦ ਦਾ ਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ, ਰੰਗ ‘ਚ ਭੰਗ ਨਾ ਪਵੇ। ਪਰ ਫਿਰ ਉਸ ਇਹ ਖ਼ਿਆਲ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਅਛੋਪਲੇ ਜਿਹੇ ਲੇਟ ਗਈ। ਬਾਹਰ ਵਾਲੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੀ ਉਸ ਬਿੜਕ ਰੱਖੀ। ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੁੱਲ੍ਹਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣ ਉਸਨੇ ਘੜੀ ਵੱਲ ਵੇਖਿਆ, ਗਿਆਰਾਂ ਵੱਜ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਹ ਮੁਸਕਰਾ ਪਈ। ‘ਬੜਾ ਸਿਆਣਾ ਮੇਰਾ ਪੁੱਤ, ਪਤਾ ਆ ਬਈ ਮਾਂ ਨੇ ਪੌਣੇ ਬਾਰਾਂ ਵਜੇ ਮੁੜਨੈ ਪਹਿਲਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਰ ਦਿਆਂ’। ਫਿਰ ਉਸ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਪਰਦਾ ਸਰਕਾ ਕੇ ਬਾਹਰ ਵੇਖਿਆ, ਸ਼ਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ‘ਦੇਸੀ ਕੁੜੀ’ ਵੇਖ ਉਸਦੇ ਹੱਥ ਧੰਨਵਾਦ ਦੀ ਮੁਦਰਾ ‘ਚ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਉੱਠ ਗਏ। ਜਦ ਸ਼ਾਨ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਵਾਪਿਸ ਆਇਆ, ਗੈਰਾਜ ‘ਚ ਰਾਜਿੰਦਰ ਦੀ ਕਾਰ ਵੇਖ ਉਹ ਸਮਝ ਗਿਆ ਕਿ ਮਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗ ਗਿਆ ਸੀ। ਦੂਸਰੀ ਸਵੇਰ ਉਹ ਮਾਂ ਨਾਲ ਅੱਖ ਮਿਲਾਉਣੋਂ ਕਤਰਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਪਰ ਰਾਜਿੰਦਰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਹੀ ਦੁਨੀਆ ‘ਚ ਸੀ। ਨਾਸ਼ਤਾ ਤਿਆਰ ਕਰਦੀ ਉਹ ਗੁਣ ਗਣਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸ ਦਿਨ ਤਾਂ ਰਾਜਿੰਦਰ ਨੇ ਕੁਝ ਨਾ ਪੁੱਛਿਆ-ਦੱਸਿਆ ਪਰ ਦੋ ਕੁ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਕਹਿੰਦੀ, “ਸ਼ਾਨ ਹੁਣ ਤਾਂ ਵਿਆਹ ਵਾਸਤੇ ਹਾਂ ਕਰਦੇ।”

“ਮੰਮ ਤੈਨੂੰ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਕਿਹਾ ਹੈ ਵਿਆਹ ਦੀ ਗੱਲ ਨਾ ਕਰਿਆ ਕਰ।”

“ਤੇਰੀ ਗਰਲ ਫਰੈਂਡ ਨਾਲ਼ ਕਰਵਾ ਦੇਊਂ।”

“ਮੇਰੀ ਕੋਈ ਗਰਲ ਫਰੈਂਡ ਨਹੀਂ।”

“ਤੇ ਓਦਣ ਵਾਲੀ ਕੁੜੀ ਕੌਣ ਸੀ ਫਿਰ?”

“ਓਹ ਰਾਧਿਕਾ, ਵੂਈ ਆਰ ਜਸਟ ਫਰਿੰਡਸ।”

‘ਕਿਤੇ ਜਸਟ ਫਰੈਂਡਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ--- ਉਹ ਆਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਚੁੱਪ ਕਰ ਗਈ।

‘ਕਿਤੇ ਉਸ ਰਾਤ ਮੈਨੂੰ ਭੁਲੇਖਾ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੱਗਾ। ਨਹੀਂ ਨਹੀਂ ਮੈਂ ਆਪ ਕੰਨੀਂ ਸੁਣਿਐ ,ਡਰਾਈਵਵੇਅ ‘ਚ ਖੜ੍ਹੇ ਵੀ ਜੱਫੀ ਪਾਈ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਚੁੰਮਦੇ ਸੀ---- ਹਾਏ ਹਾਏ ਮਾਹਰਾਜ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ‘ਚ ਇਹ ਮੈਂ ਕੀ ਪੁੱਠਾ–ਸਿੱਧਾ ਸੋਚੀ ਜਾਨੀ ਆਂ! ਸੱਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਭੁੱਲਾਂ ਬਖ਼ਸ਼ਿਓ, ਸੁਮੱਤ ਬਖ਼ਸ਼ੋ ਮੇਰੇ ਪੁੱਤ ਨੂੰ ਵੀ। ਉਹਦੇ ਮਨ ਮੇਹਰ ਪਾਓ, ਵਿਆਹ ਲਈ ਰਾਜ਼ੀ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਇਹਦਾ ਘਰ ਵਸ ਜਾਵੇ। ਮੇਰੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਊ’। ਉਸਦੇ ਅੱਗਿਓਂ ਇੱਕ ਬੱਚਾ ਦੌੜ ਕੇ ਲੰਘਿਆ, ‘ਲੋਕ ਮਾਹਰਾਜ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ‘ਚ ਵੀ ਸਾਂਭ ਕੇ ਨਹੀਂ ਬਿਠਾਉਂਦੇ। ਮੇਰੇ ਸ਼ਾਨ ਨੇ ਕਦੇ ਕੋਈ ਇੱਲਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤੀ। ਲੋਕਾਂ ਆਖਣਾ ਕਿੰਨਾ ਸਿਆਣਾ ਹੈ। ਭੋਰਾ ਇੱਲਤ ਨ੍ਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਸਾਡੇ ਤਾਂ ਜਮਾਂ ਨ੍ਹੀ ਟਿਕਦੇ’। ਉਸ ਸ਼ਾਨ ਵੱਲ ਵੇਖਿਆ, ਉਹ ਨੀਵੀਂ ਪਾਈ ਬੈਠਾ ਸੀ। ‘ਵੇਖ ਕਿਵੇਂ ਮਘਨ ਹੋਇਆ ਬੈਠਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨੋਂ ਹੀ ਇਹੋ-ਜਿਹਾ ਹੈ। ਕਦੇ ਕੋਈ ਉਲਾਂਭਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆਂਦਾ, ਸਾਹ ‘ਚ ਸਾਹ ਲੈਂਦਾ’। ਅਤੇ ਉਸਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਅੱਗੋਂ ਸੱਤ-ਅੱਠ ਸਾਲ ਦਾ ਸ਼ਾਨ ਲੰਘ ਗਿਆ, ਜਿਹੜਾ ਘਰ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਤੋਂ ਵੀਕਐਂਡ ਵਾਸਤੇ ਲੈਣ ਆਏ ਕਾਰ ‘ਚ ਬੈਠੇ ਡੈਡੀ ਵੱਲ ਭੱਜਿਆ ਸੀ । ਉਦੋਂ ਰਾਜਿੰਦਰ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ ਜਿਵੇਂ ਕੁਝ ਭੁਰ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਉਸ ਤੋਂ ਰਿਹਾ ਨਾ ਗਿਆ, ਵਾਪਸ ਆਏ ਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੀ, “ਤੂੰ ਡੈਡੀ ਨੂੰ ਜਿਆਦਾ ਲਾਈਕ ਕਰਦੈਂ, ਕਿਵੇਂ ਭੱਜਿਆ ਸੀ ਉਸ ਵੱਲ।” ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਲੈਣ ਆਏ ਡੈਡੀ ਵੱਲ ਭੱਜਦੇ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਵੇਖਿਆ।‘ਕਿੰਨਾ ਸਿਆਣਾ ਪੁੱਤ ਦਿੱਤੈ ਮੈਨੂੰ। ਪਰਮਾਤਮਾ ਲੱਖ-ਲੱਖ ਸ਼ੁਕਰ ਐ ਤੇਰਾ, ਕੁਝ ਨ੍ਹੀ ਲੁਕੋਇਆ। ਨਾ ਅਕਲ ਨਾ ਸ਼ਕਲ। ਕਿੰਨਾ ਸੋਹਣਾ ਹੈ ਮੇਰਾ ਸ਼ਾਨ। ਜਮਾਂ ਆਵਦੇ ਪਿਓ ‘ਤੇ ਗਿਆ। ਉਹੋ-ਜਿਹਾ ਚੌੜਾ ਮੱਥਾ, ਮੋਟੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਲੰਮਾ-ਲੰਝਾਂ। ਪਿਓ ਇਹਦੇ ਨੂੰ ਤਾਂ ਗਰੂਰ ਈ ਬਹੁਤ ਸੀ ਆਵਦੀ ਸ਼ਕਲ ‘ਤੇ , ਆਖਦਾ ਹੁੰਦਾ, “ਕੁੜੀਆਂ ਵਾਲੇ ਮੇਰੇ ਮਗਰ ਮਗਰ ਫਿਰਦੇ ਸੀ ਪਰ ਨਰੜ ਤਾਂ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਹੋਣਾ ਸੀ।”

“ਨਾ ਕਰਾਉਂਦੇ ਨਰੜ, ਕੁਛ ਲੁਕੋਇਆ ਤਾਂ ਨਹੀ ਸੀ। ਜਿਹੋ ਜਿਹੀ ਹੁਣ ਆਂ ਉਹੋ-ਜਿਹੀ ਉਦੋਂ ਸੀ। ਕਨੇਡਾ ਆਉਣਾ ਸੀ, ਉਸ ਵੇਲੇ ਡਾਇਲਾੱਗ ਮਾਰਦੇ ਸੀ ਅਖੇ ਅਕਲ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਆ, ਸ਼ਕਲ ‘ਚ ਕੀ ਪਿਐ।”

“ਪਰ ਤੇਰੇ ਕੋਲ ਤਾਂ ਅਕਲ ਵੀ ਹੈਨੀ।”

“ਤੂੰ ਕਨੇਡਾ ਪਹੁੰਚ ਗਿਐਂ, ਮਾਂ-ਪਿਓ ਆ ਗਏ, ਹੁਣ ਅਕਲ ਪਰਖਣ ਲੱਗ ਪਿਐਂ।”

“ਅਕਲ ਦਾ ਤਾਂ ਹੁਣ ਈ ਪਤਾ ਲੱਗਿਐ, ’ਕੱਲਾ ਮੈਂ ਕੱਟੀ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਮੇਰੇ ਮਾਂ ਪਿਓ ਦੀ ਤੂੰ ਨੀ ਇੱਜ਼ਤ ਕਰਦੀ ਮੈਨੂੰ ‘ਤੂੰ’ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨੀ ਬੋਲਦੀ।”

“ਆਪ ਈ ਇਓਂ ਬੋਲਣ ਲਾਇਆ। ਤੂੰ ਕਿੰਨੀ ਕੁ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਕਰਦੈਂ, ‘ਗੰਦੀ’ ਤੋਂ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲ ਨੀ ਕਰਦਾ।”

“ਗੰਦੀ ਨੂੰ ਗੰਦੀ ਆਖੂੰ, ਜਦ ਉਹ ਮੇਰੇ ਘਰ ‘ਚ ਆ ਕੇ ਦਖਲ ਦਿੰਦੀ ਐ।”

“ਤੇਰੇ ਮਾਂ-ਪਿਓ ਨੀ ਦਖਲ ਦਿੰਦੇ? ਜੇ ਉਹ ਆ ਜਾਂਦੀ ਐ ਤਾਂ ਦਖਲ ਬਣ ਜਾਂਦੈ। ਜੇ ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਗੰਦੀ ਆਖਾਂ ਫੇਰ?”

“ਵੇਖ ਲਾ ਆਖ ਕੇ।”

..........

ਰਾਜਿੰਦਰ ਦੀਆਂ ਸੋਚਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਜੁੜਦੀ ਗਈ । ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੇਲਾ ਉਸ ਨੂੰ ਚੇਤੇ ਆਇਆ।

ਉਸ ਦਿਨ ਜਦ ਉਹ ਕੰਮ ਤੋਂ ਵਾਪਿਸ ਆਈ, ਸ਼ਾਨ ਭੱਜ ਕੇ ਉਸ ਵੱਲ ਆਇਆ। “ਪੁੱਤ ਮੰਮ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਗੰਦੇ ਆ, ਨਹਾ ਕੇ ਚੁੱਕਦੀ ਆਂ।” ਆਖ ਉਸ ਸ਼ਾਨ ਦਾ ਮੂੰਹ ਚੁੰਮਿਆ ਅਤੇ ਨਹਾਉਣ ਲਈ ਵਾਸ਼ਰੂਮ ‘ਚ ਵੜ ਗਈ। ਵਾਸ਼ਰੂਮ ਦੇ ਫਰਸ਼ ‘ਤੇ ਥਾਂ-ਥਾਂ ਪਾਣੀ ਦੇ ਛਿੱਟੇ ਪਏ ਹੋਏ ਸਨ। ‘ਕਿੰਨੇ ਵਾਰ ਕਿਹੈ ਬਈ ਟੱਬ ‘ਚੋਂ ਤੌਲੀਏ ਨਾਲ ਪੂੰਝ ਕੇ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੀਦੈ ਪਰ ਕਿੱਥੇ ਅਸਰ ਹੁੰਦੈ, ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਪਸ਼ੂ ਨਹਾ ਕੇ ਹਟਿਆ ਹੋਵੇ’। ਬੁੜ-ਬੁੜ ਕਰਦੀ ਉਹ ਟਾਇਲਟ ਸੀਟ ‘ਤੇ ਬੈਠ ਗਈ। ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਗਿੱਲੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਈ। ‘ਪਿਸ਼ਾਬ ਕਰਨ ਲੱਗਿਆਂ ਸੀਟ ਉੱਪਰ ਚੁੱਕਣ ਨੂੰ ਵੀ ਭਾਰ ਲੱਗਦੈ। ਪਤਾ ਨੀ ਕਦੋਂ ਸਮਝਣਗੇ, ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਹੋ ਗਏ ਆਇਆਂ ਨੂੰ। ਇੱਥੇ ਵੀ ਇੰਡੀਆ ਹੀ ਸਮਝਦੇ ਆ’। ਆਪਣੇ ਸਹੁਰੇ ‘ਤੇ ਕਚੀਚੀਆਂ ਲੈਂਦੀ ਜਦ ਉਹ ਨਹਾ ਕੇ ਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣ ਲੱਗੀ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਸੱਸ ਨੇ ਸ਼ਾਨ ਵੱਲ ਹੱਥ ਕਰ ਕੇ ਕਿਹਾ, “ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਭਾਈ ਇਹਨੇ ਕੁਝ ਨੀ ਕਰਨ ਦਿੱਤੈ, ਦਾਲ਼-ਸਬਜ਼ੀ ਹਾਲੇ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਆ।” ਭਰੀ-ਪੀਤੀ ਉਹ ਦਾਲ-ਸਬਜ਼ੀ ਦਾ ਆਹਰ ਕਰਨ ਕਿਚਨ ‘ਚ ਚਲੀ ਗਈ । ਸ਼ਾਨ ਉਸ ਦੇ ਮਗਰ ਮਗਰ ਫਿਰਨ ਲੱਗਾ “ਪਰੇ ਹਟ ਵੇ ਕੰਮ ਕਰ ਮਰ ਲੈਣ ਦਿਆ ਕਰੋ ਕਦੇ,” ਉਸ ਕਿਹਾ ਪਰ ਸ਼ਾਨ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਜਦਾ ਰਿਹਾ। “ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਹਰੋਂ ਸਿਆਪਾ ਕਰਕੇ ਆਓ, ਫੇਰ ਘਰੇ ਆ ਕੇ ਕਰੋ,” ਆਖ ਉਸ ਸ਼ਾਨ ਦੇ ਦੋ ਜੜ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਚੀਕਾਂ ਮਾਰਦਾ ਸ਼ਾਨ ਦਾਦੀ ਵੱਲ ਭੱਜਿਆ।“ਆਵਦੇ ਵਿੱਤ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਰੇ ਹੀ ਕਰਦੇ ਆ,” ਆਖ ਦਾਦੀ ਨੇ ਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਚੁੱਕ ਲਿਆ ਅਤੇ ਰਾਜਿੰਦਰ ਬੈਡਰੂਮ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਰੋਣ ਲੱਗੀ।

‘ਵਿੱਤ ਅਨੁਸਾਰ ਕਰਦੀ ਸੀ ਵੱਡੀ, ਫੋਨ ਵੱਲੋਂ ਤਾਂ ਉਹਨੂੰ ਵੇਹਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਮਿਲਦੀ। ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਰ ਲਿਆ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ। ਬੀਬੀ ਨੇ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰੀ ਗੱਲੀਂ ਬਾਤੀਂ ਸੁਣਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਨੂੰਹ ਦੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਮੁੜਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ-ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਨਿਬੇੜ ਦਿੰਦੀ ਆ। ਪਰ ਕਿੱਥੇ? ਬੀਬੀ ਸਗੋਂ ਵਾਧੂ ਦੀ ਮਾੜੀ ਬਣ ਗਈ- ਅਤੇ ਰਾਜਿੰਦਰ ਦੀਆਂ ਸੋਚਾਂ ‘ਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਰੀਲ ਚੱਲਣ ਲੱਗੀ।

............

ਗੁਰਵੀਰ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ, ਜਿਹੜਾ ਉਸ ਦੇ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਨਾਲ ਹੀ ਕਨੇਡਾ ਆਇਆ ਸੀ, ਦੀ ਘਰਵਾਲੀ ਦੇ ਕਨੇਡਾ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਚਾਰ ਕੁ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਸ਼ਰਾਬ ਨਾਲ ਰੱਜਿਆ ਘਰ ਮੁੜਿਆ। ਉਹ ਚਾਰ ਕੁ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਚੁੱਪ-ਚੁੱਪ ਸੀ ।ਸੋਫੇ ‘ਤੇ ਲਿਟਿਆ ਉਹ ਉੱਚੀ–ਉੱਚੀ ਬੋਲ ਰਿਹਾ ਸੀ , “ਛੋਟਾ ਲੈ ਗਿਆ ਓਹ ਸਾਰਾ ਕੁਝ, ਸੁਹਣੀ–ਸੁਨੱਖੀ, ਪੜ੍ਹੀ ਲਿਖੀ ਘਰ ਵਾਲੀ। ਮਾਂ-ਪਿਓ ਤਾਂ ਓਹਦੇ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੇ ਆ। ਉਹ ਮੇਰੀ ਘਰਵਾਲੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ ਹੋਗੇ ਕਹਿੰਦੇ ਅਸੀਂ ਹੋਰ ਸੇਵਾ ਨੀ ਕਰਾ ਸਕਦੇ ਉਏ ਰੱਬਾ ਤੇਰੀ ਉਏ ਮੈਂ-“ਵੇਖ ਕਿਵੇਂ ਭਕਾਈ ਮਾਰਨ ਲੱਗਿਐ।” ਬੀਬੀ ਜਦੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੀ ਉਹ ਬੋਲਿਆ, “ਓਹ ਬੀਬੀ ਹੋਰੀਂ ਆਏ ਵੇ ਆ?”

“ਆਵਦੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਹੁਤਾ ਪੜ੍ਹਿਆ-ਲਿਖਿਆ ਸਮਝਦੈਂ, ਕਿੱਧਰ ਗਈ ਤੇਰੀ ਐਮ.ਏ. ਕੀਤੀ, ਮੇਰੀ ਦੀਆਂ ਦਸ ਹੀ ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਸਹੀ, ਪਰ ਉਹ ਤੇਰੇ ਵਾਂਗ ਨੀ ਬੋਲਦੀ। ਨਾਲੇ ਹੁਣ ਥੋਨੂੰ ਇਹ ਕਸੋਹਣੀ ਲੱਗਣ ਲੱਗ ਪਈ। ਇਸੇ ਕਸੋਹਣੀ ਕਰਕੇ ਹੀ ਇੱਥੇ ਆਏ ਆਂ, ਜਿਹੜਾ ਓਹ ਛੋਟਾ ਹੂਰਾਂ-ਪਰੀ ਲਿਆਇਆ, ਉਹ ਵੀ ਸਾਡੀ ਇਸ ਕਸੋਹਣੀ ਨੇ ਐਥੇ ਮੰਗਵਾਇਐ। ਜੇ ਇੰਡੀਆ ਹੁੰਦਾ, ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਐਹੋ ਜਾ ਰਿਸ਼ਤਾ? ਉਦੋਂ ਕਹਿੰਦੇ ਸੀ ਸਾਨੂੰ ਫਰਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਚੁੱਕ ਕੇ ਅਰਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਪੁਚਾਤਾ। ਹੁਣ ਅਕਲਾਂ-ਸ਼ਕਲਾਂ ਪਰਖਦੇ ਆ ----- ਬੀਬੀ ਬੋਲਦੀ ਰਹੀ ਗੁਰਵੀਰ ਸੁਣਦਾ ਰਿਹਾ। ਜਦ ਉਹ ਚਲੀ ਗਈ ਬੋਲਿਆ, “ਏਹ ਗੰਦੀ ਤੀਵੀਂ ਮੁੜ ਕੇ ਸਾਡੇ ਘਰ ਨਾ ਆਵੇ, ਨਾ ਤੂੰ ਉੱਥੇ ਜਾਵੇਂ, ਇਹੀ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਐ ਤੈਨੂੰ ਪੁੱਠੀਆਂ-ਸਿੱਧੀਆਂ।”

“ਤੂੰ ਲਾ ਲੀਂ ਆਵਦਾ ਜ਼ੋਰ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਜਾਊਂਗੀ ਤੇ ਨਾ ਉਹ ਆਉਣੋ ਹਟਣਗੇ।”

“ਨਹੀਂ ਹਟਣਾ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਹੀ ਜਾ ਫਿਰ।”

“ਮੈਂ ਕਿਓਂ ਜਾਵਾਂ, ਤੂੰ ਜਾ ਜਿੱਥੇ ਦਫ਼ਾ ਹੋਣੈਂ।”

“ਸਾਲ਼ੀ ਬੋਲਦੀ ਵੇਖ ਕਿਵੇਂ ਆ---

............

ਇੱਕ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਖੜਕੇ ਨਾਲ ਉਹ ਸੋਚਾਂ ‘ਚੋ ਨਿਕਲੀ। ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਗੱਲ੍ਹ ‘ਚੋਂ ਸੇਕ ਨਿਕਲਦਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਲੱਗਾ, ਜਿਵੇਂ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਥੱਪੜ ਵੱਜਿਆ ਹੋਵੇ। ਪਰ ਇਹ ਖੜਕਾ ਭਾਈ ਜੀ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਮਾਈਕ ਡਿੱਗਣ ਕਰਕੇ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅਰਦਾਸ ਲਈ ਖੜੋਤਿਆਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ‘ਚ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨ ਲੱਗੀ, ‘ਹੇ ਸੱਚੇ ਪਿਤਾ, ਜਿਵੇਂ ਮੈਨੂੰ ਉਹ ਅੱਧ ਵਿਚਕਾਰ ਛੱਡ ਕੇ ਗਿਐ, ਉਹਨੂੰ ਕਿਤੇ ਢੋਈ ਨਾ ਮਿਲੇ--- ਇਹ ਮੈਂ ਕੀ ਕਹੀ ਜਾਨੀ ਆਂ ਸੁਮੱਤ ਬਖ਼ਸ਼ੋ ਸੱਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਮੇਰੇ ਪੁੱਤ ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਲਈ ਹਾਂ ਕਰ ਦੇਵੇ, ਘਰ ਵਸ ਜਾਵੇ, ਮੈਂ ਇਹਦੇ ਤੇ ਇਹਦੀ ਘਰਵਾਲੀ ‘ਚ ਕਦੇ ਦਖਲ ਨੀਂ ਦਿੰਦੀ, ਜਿਵੇਂ ਮੇਰੀ ਸੱਸ ਟੋਕਾ-ਟੋਕੀ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਜਮਾਂ ਨੀ ਕਰਦੀ। ਇਹ ਬੱਸ ਮੌਜਾਂ ਮਾਨਣ ਹੇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ---ਉਹ ਵਾਰ ਵਾਰ ਇਹ ਅਰਦਾਸ ਦੁਹਰਾਉਣ ਲੱਗੀ। ਅਰਦਾਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦ ਸਾਰੇ ਬੈਠਣ ਲੱਗੇ। ਉਸ ਨੂੰ ਲੱਗਾ ਜਿਵੇਂ ਭਾਈ ਜੀ ਨੇ ਅਰਦਾਸ ਪੂਰੀ ਨਾ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ। ਉਹ ਬੈਠੀ–ਬੈਠੀ ਉਹੀ ਅਰਦਾਸ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਦੁਹਰਾਉਦੀਂ ਰਹੀ, ਜਦ ਤੱਕ ਕਵੀਸ਼ਰਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਉਸ ਦੇ ਕੰਨਾਂ ਨਾਲ ਨਾ ਟਕਰਾਈ। ਕਵੀਸ਼ਰ ਬੋਲ ਰਹੇ ਸਨ, ‘ਸਤਿਗੁਰ ਦੀ ਪਰਿਵਾਰ ‘ਤੇ ਮੇਹਰ ਹੋਈ ਐ, ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਦਾਤ ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼ ਹੋਈ ਐ, ਜੱਗ ‘ਚ ਸੀਰ ਪਿਆ, ਪੁੱਤਰ ਪ੍ਰੀਵਾਰ ਦਾ ਨਾਂ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦੇ ਆ, ਸਾਧ ਸੰਗਤ ਜੀ ਆਉਤ ਗਿਆਂ ਦੀਆਂ ਤਾਂ ਰੂਹਾਂ ਈ ਭਟਕਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਐਂ ---- ਉਸਦੇ ਦਿਮਾਗ ‘ਚ ਘੁੱਕਰ ਬਾਬਾ ਆ ਗਿਆ, ਜਿਹੜਾ ਛੜਾ ਮਰਿਆ ਸੀ। ਦਿਨ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਦਾਦੀ ਆਖਦੀ ਹੁੰਦੀ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਘੁੱਕਰ ਦੀ ਮਟੀ ‘ਤੇ ਉਹਦੇ ਨਮਿੱਤ ਰੋਟੀ ਦੇ ਕੇ ਆਓ ਭਾਈ ਔਤ ਗਿਆਂ ਦੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ।--- ਕਿਤੇ ਮੇਰਾ ਸ਼ਾਨ ਵੀ --- ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਛੜਾ ਰਹੂ? ਮੈਂ ਵੀ ਬੱਸ--, ਹਾਲੇ ਬਾਈ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਹੋਇਐ। ਪਰ ਕੀ ਪਤਾ ਜੇ ਨਾ ਮੰਨਿਆ?----ਹੇ ਪਰਮਾਤਮਾ-‘ ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ‘ਚੋਂ ਪਰਲ ਪਰਲ ਹੰਝੂ ਕਿਰਨ ਲੱਗੇ।

...........

ਅਰਦਾਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੈਠਿਆਂ ਸ਼ਾਨ ਦੀ ਨਿਗ੍ਹਾ ਫਿਰ ਉਸ ਬੱਚੇ ‘ਤੇ ਪਈ, ਉਹ ਘੁਰਕੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਬਾਂਹ ਤੋਂ ਫੜਕੇ ਖਿੱਚਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜਦ ਉਹ ਆਦਮੀ ਨਾ ਉੱਠਿਆ, ਤਾਂ ਉਹ ਜਾ ਕੇ ਇੱਕ ਵੱਡ-ਉਮਰੀ ਔਰਤ ਦੀ ਬੁੱਕਲ਼ ‘ਚ ਜਾ ਬੈਠਾ। ਔਰਤ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਹਿੱਕ ਨਾਲ ਘੁੱਟ ਲਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਝਟਕੇ ਨਾਲ ਗੋਦੀ ‘ਚੋਂ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਸ਼ਾਨ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ‘ਚ ਨਾਨੀ ਘੁੰਮ ਗਈ। ਉਹ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਘੁੱਟਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ , “ਕੀਹਦਾ ਪੁੱਤ ਐਂ?”

“ਨਾਨੀ ਦਾ” ਸੁਣ ਉਹ ਹੋਰ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਹਿੱਕ ਨਾਲ ਲਾ ਲੈਂਦੀ। ਫੇਰ ਪੁੱਛਦੀ, “ਦਾਦੀ ਕੀ ਬੋਲਦੀ ਸੀ?”

“ਕੁਛ ਨੀ”

“ਡੈਡੀ ਕੀ ਕਹਿੰਦਾ ਸੀ?”

“ਕੁਛ ਨੀ।”

“ਦਾਦੀ ਨੇ ਕੀ ਖਵਾਇਆ ਸੀ?”

“ਕੁਛ ਨੀ,” ਤੇ ਨਾਨੀ ਬੁੱਕਲ ‘ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਧੱਕ ਦਿੰਦੀ।

ਦਾਦੀ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਉਸ ਦੀਆਂ ਮੁੱਠੀਆਂ ਮਿੱਚ ਗਈਆਂ। ਉਹ ਮਾਂ ਤੇ ਨਾਨੀ ਬਾਰੇ ਆਖਦੀ, “ਐਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਕੰਜਰੀਆਂ ਨਾਲ ਵਾਹ ਪਿਐ, ਮੇਰੇ ਭੋਰਾ ਭਰ ਪੁੱਤ ਨੂੰ ਦੋ ਘਰਾਂ ‘ਚ ਜਿਉਣਾ ਪੈਂਦਾ। ਪੁੱਤ ਤੂੰ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਕਿਓਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ?” ਸ਼ਾਨ ਨੇ ਮੋਢਿਆਂ ‘ਚ ਖਿੱਚ ਜਿਹੀ ਫਿਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੀ ।‘ਦੋਹੇਂ ਪਾਸੇ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਕਿਓਂ ਸਮਝਣ ਲੱਗ ਗਏ। ਜੇ ਇਕੱਠੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਤਾਂ ਰੇਅ ਵਾਂਗ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਰਹਿ ਸਕਦੇ। ਰੇਅ ਦੱਸਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਹਾਲੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਪਤਨੀ ਦਾ ਦੋਸਤ ਹੈ’।

...........

*******

ਤੀਜਾ ਤੇ ਆਖ਼ਿਰੀ ਭਾਗ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਹੇਠਲੀ ਪੋਸਟ ਜ਼ਰੂਰ ਵੇਖੋ ਜੀ