ਕਿਉਂ ਅਣਖ ਨੂੰ ਜਾਨ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਸਮਝੀ ਜਾਂਦੇ ਲੋਕਲੇਖ
ਠੀਕ ਹੋ ਸਕਦੈ ਅਣਖ ਦੇ ਰਾਹ ਤੁਰਨਾ ਪਰ ਉੱਥੇ ਜਿੱਥੇ ਕਿਸੇ ਦਾ ਭਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੋਵੇ, ਇੱਜ਼ਤ ਦਾ ਬਚਾਅ ਹੁੰਦਾ ਹੋਵੇ, ਗੌਰਵ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੋਵੇ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮਾਣ-ਸਨਮਾਨ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਉੱਚ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲੰਦ ਰੱਖਣ ਲਈ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹੋਣ, ਸਤਿਕਾਰ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਅਤੇ ਆਨਰ ਨੂੰ ਜਤਾਈ ਰੱਖਣ ਵਾਸਤੇ ਉੱਨਾ ਚਿਰ ਤੱਕ ਠੀਕ ਹਨ ਜਦ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਦੂਜੇ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੋਵੇ।
-----
ਮੜਕ ਨਾਲ ਜੀਊਣਾ, ਮਾਣ ਨਾਲ ਵਿਚਰਨਾ ਹਰ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਰੀਝ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਉਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦੀ ਛਾਂ ਸਾਥ ਦਿੰਦੀ ਹੋਵੇ। ਅਸੀਂ ਜੀਊਣਾ ਮੜਕ ਦੇ ਨਾਲ ਦੋ ਪੈਰ ਘੱਟ ਤੁਰਨਾ ਪਰ ਇਹ ਫੇਰ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਅਸੀਂ ਜੀਊਣਾ ਮੜਕ ਦੇ ਨਾਲ ਦੋ ਪੈਰ ਵੱਧ ਤੁਰਨਾ। ਮੜਕ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਬਣਾਉਣੀ ਕੋਈ ਮਾੜੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਅਣਖ ਦੇ ਰਾਹ ਪਾ ਦੇਣਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ। ਭਰਮ ਭੁਲੇਖਿਆਂ ਨਾਲ ਅਣਖ ਦਾ ਗੁਡਾ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰ ਦੇਣਾ ਫੋਕਾ ਕਾਰਜ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ।
-----
ਸਮਾਜਕ ਵਿਵਹਾਰ ਤੁਰਦਾ ਤੁਰਦਾ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਿਰ ਉੱਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਛਤਰੀ ਤਾਣ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਰਹਿਣਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ। ਪਰ ਨਿੱਤ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਲੈਂਦੇ ਮਹੌਲ ਵਿਚ ਨਵੀਆਂ ਸੋਚਾਂ ਜਨਮ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਵਿਚਾਰ, ਨਵੇਂ ਰੰਗ-ਢੰਗ ਜਨਮ ਧਾਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਵਿਵਹਾਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ’ਚੋਂ ਤਾਜ਼ੇ ਸੁਪਨੇ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਿਵੇਕਲੇ ਦਿਸਹੱਦੇ। ਬੀਤੇ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਅਡੰਬਰ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਜ ਦੇ ਜਾਗਰਤ ਮਨੁੱਖ ਲਈ ਸੱਚ ਦੇ ਚਾਨਣ ਦੇ ਬੂਹੇ ਖੁੱਲ੍ਹਣੋਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ।
-----
ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਮੁੱਠੀ ਵਿਚ ਆ ਗਈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਕੁੱਝ ਨਜ਼ਰ ਦੀ ਤਲੀ ’ਤੇ ਆ ਗਿਆ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੱਭਿਆਚਾਰਾਂ ਦਾ ਇਕ ਦੂਜੇ ਉੱਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਣਾ ਦੂਰ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਗਈ। ਬਹੁਤ ਪੱਖਾਂ ਤੋਂ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਵਿਚਰਦੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਤੰਗ-ਵਲਗਣਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ ਜਦ ਕਿ ਵਿਕਸਤ ਮੁਲਕਾਂ ਦੇ ਖੁੱਲ੍ਹਾਂ ਵਾਲੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਗਹਿਰਾ ਅਤੇ ਅਮਿਟ ਪ੍ਰਭਾਵ ਛੱਡੇ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣਾ ਹੁੰਦਾ। ਵੱਖ ਵੱਖ ਧਰਤੀਆਂ ’ਤੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚ ਨਹੀਂ ਸਕਣਾ ਹੁੰਦਾ।
-----
ਘਰ ਅੰਦਰ ਦਾਖਲ ਹੋਏ ਟੈਲੀਵੀਜ਼ਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੰਚਾਰ ਸਾਧਨ ਅੱਜ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅੱਗੇ ਏਨਾ ਕੁੱਝ ਪਰੋਸਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਤੋਂ ਉਹ ਅਣਭਿੱਜ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੇ। ਉਹ ਪਹਿਰਾਵੇ ਦਾ ਅਸਰ ਕਬੂਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖਾਣ ਪੀਣ ਦਾ ਵੀ, ਅਦਬੋ-ਆਦਾਬ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਦਾ ਵੀ, ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਵੀ ਅਸਰ ਕਬੂਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੁਹੱਬਤ ਦੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਖੁੱਲ੍ਹਮ-ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਕਲੋਲਾਂ ਦਾ ਵੀ। ਹੱਡ ਮਾਸ ਦੇ ਜਿਸਮ ਅੰਦਰ ਉੱਠਦੀਆਂ ਤਰੰਗਾਂ ਮਗਰ ਤੁਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੇਮ ਰੰਗੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਮਗਰ ਦੌੜਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਅੜਿੱਕਾ ਬਣਕੇ ਕਈ ਔਕੜਾਂ ਰਾਹ ਵਿਚ ਆ ਖੜੋਦੀਆਂ।
-----
ਮਹਾਂ ਪੁਰਸ਼ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਸੋਮਾਂ ਇਕ ਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ। ਸਭ ਮਾਂ ਦੀ ਕੁੱਖ ਵਿਚੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਕ ਹੀ ਨੂਰ ਤੋਂ ਪਰ ਸਮਾਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਤੇ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਧਰਮ, ਜਾਤ, ਫਿਰਕੇ ਅਤੇ ਗੋਤ ਦੀਆਂ ਮੋਹਰਾਂ ਲਾਉਣੋ ਨਹੀਂ ਹਟਦਾ। ਕਿਸੇ ਕੋਲ ਵੀ ਇਹ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹ ਇਕੋ ਸੋਮੇ ਤੋਂ ਆਏ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿਚ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੀਆਂ ਵੰਡੀਆਂ ਪਾਵੇ ਪਰ ਪਾਉਣ ਵਾਲੇ ਬਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੌਣ ਸਮਝਾਵੇ ਕਿ ਇਹ ਜਾਤ-ਗੋਤ ਆਦਿ ਹਨੇਰਾ ਢੋਣ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ, ਸਿਰਫ ਮੂਰਖਤਾ ਦਾ ਸਿਰਾ ਹੀ ਕਹੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
-----
ਮੁਹੱਬਤੀ-ਜੋੜਿਆਂ ’ਤੇ ਜਿਹੜਾ ਜ਼ੁਲਮ ਅੱਜ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਢਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਉਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਕਟਹਿਰੇ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਮਨੁੱਖੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਤੱਕ ਵੀ ਨਾ ਸਕਣ। ਰਾਜਨੀਤਕਾਂ ਅਤੇ ਹਾਕਮਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਮਸਲਾ ਵੋਟ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਦੇਖਣਾਂ ਚਾਹੀਦਾ ਸਗੋਂ ਅਣਖ (ਆਨਰ ਕਿਲਿੰਗ) ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਲਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਹੀਲੇ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਵੈਸੇ ਵੀ ਜਾਨ ਨਾਲੋਂ ਅਣਖ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਵਜ੍ਹਾ ਵੱਧ ਅਹਿਮੀਅਤ ਦੇਣੀ ਅਗਿਆਨ ਵੀ ਹੈ ਤੇ ਬੜੀ ਵੱਡੀ ਭੁੱਲ ਵੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੀਮਤ ’ਤੇ ਮੁਆਫ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ, ਮੁਆਫ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
-----
ਜਿਹੜੀ ਖੱਪ ਖਾਪ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਨੇ ਪਾਈ ਹੋਈ ਹੈ ਉਸ ਬਾਰੇ ਹਾਕਮਾਂ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਅੱਗੇ ਜਵਾਬਦੇਹ ਹੋਣਾ ਪਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਮਾਜਕ ਰਹਿਬਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜਿਹੜੇ ਸਮਾਜ ਵਿਚਲੇ ਬਾਹੂਬਲੀਆਂ (ਲੱਠਬਾਜਾਂ) ਨੂੰ ਹਨੇਰੇ ’ਚ ਵਿਚਰਨੋ ਨਹੀਂ ਵਰਜਦੇ।
-----
ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ ਮਜ਼ਾਕ
ਜਲੰਧਰ ਨੇੜਲੇ ਪਿੰਡੋਂ ਮੇਰੇ ਇਕ ਵਾਕਿਫ਼ ਦਾ ਫੋਨ ਆਇਆ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਕੀ ਇਹ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਚ ਵੀ ਹੋ ਗਈ? ਸਵਾਲ ਦਰੁਸਤ ਸੀ ਪਰ ਮੈਂ ਅੱਗਿਉਂ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਾ ਦਿੱਤਾ, ਦੇਣ ਜੋਗਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਾਂ। ਉਸ ਨੂੰ ਲੰਮੀ ਚੌੜੀ ਗੱਲਬਾਤ ਰਾਹੀਂ ਦੱਸਣਾ ਪੈਣਾ ਸੀ ਕਿ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਹੀ ਹੋਇਆ ਲਾਗੂ ਉੱਥੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਕਿਉਂਕਿ ਐਲਾਨ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਬੜੀ ਵਾਰ ਹੋਏ ਹਨ ਪਰ ਇਹ ਵਿਚਾਰੀ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ। ਐਲਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉਹ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਪਹਿਲੀ ਜਮਾਤ ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਹਟੇ।
----
ਬੀਤੇ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਆਇਆ ਤਾਂ ਲਛਮਣ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਦੀ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਖੜ੍ਹੀ ਹੋਈ। ਦਫਤਰਾਂ ’ਚ ਕੰਮ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪੁੱਛ-ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ। ਲਾਗੂ ਹੋਈ ਉਹ ਪੰਜਾਬੀ ਕਿੱਥੇ ਗਈ? ਦਫਤਰਾਂ ’ਚੋਂ ਕਿਵੇਂ ਅਤੇ ਕਦੋਂ ਲੋਪ ਹੋ ਗਈ। ਕਿਸ ਦੋਖੀ ਨੇ ਉਸ ਵਲੋਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨੂੰ ਮੁੜ ਦਫਤਰਾਂ ਅਤੇ ਫਾਈਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਭਜਾ ਦਿੱਤਾ।
-----
ਚਲੋ ਹੋਈ ਬੀਤੀ ਨੂੰ ਛੱਡੀਏ। ਹੁਣ ਦੇ ਵਜ਼ੀਰਾਂ ਨੇ ਤਾਂ ਜ਼ੋਰ-ਸ਼ੋਰ ਨਾਲ ਡੰਕੇ ਦੀ ਚੋਟ ’ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਵਾਅਦੇ ਕੀਤੇ ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਕਮੇਟੀਆਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਕਮੇਟੀਆਂ ਵਿਚ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ’ਚ ਪੰਜਾਬੀ ਲਈ ਨਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਹੇਜ ਹੈ ਨਾ ਹੀ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧਤਾ। ਨਾਲ ਹੀ ਨਾਲ ਕਮੇਟੀਆਂ ’ਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਗਲਬਾ ਗੱਲ ਕਿਸੇ ਤਣ-ਪੱਤਣ ਨਹੀਂ ਲੱਗਣ ਦੇਵੇਗਾ।
-----
ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਤੋਂ ਮਜ਼ਾਕ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਹੁਣ ਫੇਰ ਹੋ ਰਿਹਾ। ਇਹ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਹੁੰਦਾ ਰਹੇਗਾ ਜਦ ਤੱਕ ਸੁਹਿਰਦਤਾ, ਗੰਭੀਰਤਾ ਅਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਦੀਆਂ ਤਰੰਗਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਦਿਲੋ-ਦਿਮਾਗ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ।
-----
ਦੁਮ-ਛੱਲਾ : ਫਿਲਮ ਅਦਾਕਾਰ ਓਮ ਪੁਰੀ ਨੇ ਪਟਿਆਲੇ ਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ’ਚ ਕਿਹਾ ਕਿ “ਮੇਰਾ ਮੁੰਡਾ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਕੱਢਣੀਆਂ ਸਿੱਖ ਗਿਆ।” ਲੋਕ ਹੱਸ ਪਏ ਤੇ ਤਾੜੀਆਂ ਮਾਰਨ ਲੱਗ ਪਏ। ਇਹ ਹੋਰ ਵੱਡਾ ਮਜ਼ਾਕ।
No comments:
Post a Comment