ਸੁਖਿੰਦਰ - ਲੇਖ

ਲੋਕ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਚੇਤਨਤਾ ਜਗਾਉਂਦੇ ਗੀਤ - ਹਰਬੰਸ ਕੇ. ਬਰਾੜ

ਲੇਖ

ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ

ਅਜੋਕੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੀਤਕਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਦਿਸ਼ਾਹੀਣ ਪੰਜਾਬੀ ਗੀਤਾਂ ਦਾ ਪਾਸਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੱਚਰ ਕਿਸਮ ਦੀ ਗੀਤਕਾਰੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਦਿਸ਼ਾਹੀਣ ਗੀਤਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਗੀਤਕਾਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ ਜੋ ਹਿੰਸਾਵਾਦੀ ਗੀਤ, ਜ਼ਾਤ-ਪਾਤ ਦੇ ਵਖਰੇਵੇਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਗੀਤ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਕੱਟੜਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਪਾਸਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯਤਨਸ਼ੀਲ ਹਨ।

-----

ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਪੰਜਾਬੀ ਗੀਤਕਾਰ ਹਰਬੰਸ ਕੇ. ਬਰਾੜ ਅਜਿਹੇ ਦਿਸ਼ਾਹੀਣ ਰੁਝਾਣ ਦੇ ਉਲਟ ਬੜੇ ਚੇਤਨਤਾ ਭਰਪੂਰ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਗੀਤ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਮਾਜਿਕ, ਸਭਿਆਚਾਰਕ, ਆਰਥਿਕ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਰੋਕਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਮਨ, ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਾਂਝੀਵਾਲਤਾ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਹਰਬੰਸ ਕੇ. ਬਰਾੜ ਨੇ ਆਪਣੇ ਚੇਤਨਤਾ ਭਰਪੂਰ ਗੀਤਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ‘ਫੁੱਲਾਂ ਭਰੀ ਚੰਗੇਰ’ 1988 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।

-----

ਹਰਬੰਸ ਕੇ. ਬਰਾੜ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਭਰੇ ਗੀਤਾਂ ਦੇ ਇਸ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਉਸਦੇ ਗੀਤ ‘ਲਿਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ’ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਤਰਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ:

ਤੁਸੀਂ ਬਦਲ ਦਿਓ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਨੁਹਾਰ ਵੇ ਲਿਖਾਰੀਓ

ਨਿਰਾ ਵਸਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇ ਕੁਝ ਪਿਆਰ ਵੇ ਲਿਖਾਰੀਓ

ਲਫ਼ਜ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨੰਗੇ ਨਾ ਕਰੋ ਸਰੀਰਾਂ ਨੂੰ

ਰਖ ਦਿਓ ਲਾਂਭੇ ਇਹਨਾਂ ਕਾਮ ਵਾਲੇ ਤੀਰਾਂ ਨੂੰ

ਐਵੇਂ ਕਰੋ ਨਾ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਬੀਮਾਰ ਵੇ ਲਿਖਾਰੀਓ

ਤੁਸੀਂ ਬਦਲ ਦਿਓ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਨੁਹਾਰ ਵੇ ਲਿਖਾਰੀਓ

ਕਾਹਦਾ ਗੀਤ ਸੁਣ ਜੇ ਭੈਣ ਕੋਲੋਂ ਵੀਰ ਉਠ ਜੇ

ਧੀ ਦੇ ਕੋਲ ਬੈਠੇ ਪਿਉ ਦਾ ਜੇ ਦਿਲ ਦੁਖ ਜੇ

ਕੁਝ ਸਭਿਅਤਾ ਦਾ ਕਰੋ ਲਿਹਾਜ਼ ਵੇ ਲਿਖਾਰੀਓ

ਤੁਸੀਂ ਬਦਲ ਦਿਓ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਨੁਹਾਰ ਵੇ ਲਿਖਾਰੀਓ

----

ਅਜਿਹੀ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਸੋਚ ਨੂੰ ਹੀ ਉਹ ਆਪਣੇ ਗੀਤ ‘ਜਵਾਨੀ ਦਾ ਸੁਪਨਾ’ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਮਨੂੰਵਾਦ ਨੇ ਜ਼ਾਤ-ਪਾਤ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਜੋ ਸਮਾਜਕ ਵੰਡੀਆਂ ਪਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਉਸ ਸਦਕਾ ਜਿ਼ੰਦਗੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਹੌਂਸਲੇ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਨਵੀਂ ਪੌਦ ਇਸ ਮਾਨਸਿਕ ਕੋਹੜ ਤੋਂ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਮੁਕਤ ਹੋਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਆਪਣੀ ਨਿੱਜੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਲਾਭਾਂ ਖ਼ਾਤਿਰ ਜ਼ਾਤ-ਪਾਤ ਆਧਾਰਤ ਸਮਾਜਿਕ ਵੰਡ ਨੂੰ ਉਤਸਾਹਤ ਕਰਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਯਤਨ ਜਾਰੀ ਰੱਖ ਰਹੀ ਹੈ। ਤਾਂ ਜੋ ਜ਼ਾਤ-ਪਾਤ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਮੌਕਾ ਆਉਣ ਉੱਤੇ ਕੁਝ ਖ਼ਾਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਜ਼ਾਤ-ਪਾਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਬਣਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਭੁਗਤਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਭਾਰਤੀ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਚੰਬੜੇ ਇਸ ਮਾਨਸਿਕ ਕੋਹੜ ਦਾ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਸਦੀਵੀ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਲੱਭਿਆ ਜਾ ਸਕਿਆ। ਹਰਬੰਸ ਕੇ. ਬਰਾੜ ਇਸ ਸਮਾਜਿਕ ਸਮੱਸਿਆ ਬਾਰੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਹੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਪੇਸ਼ ਹਨ ਉਸਦੇ ਗੀਤ ‘ਜਵਾਨੀ ਦਾ ਸੁਪਨਾ’ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਭਾਵਪੂਰਤ ਸਤਰਾਂ:

ਜ਼ਾਤ-ਪਾਤ ਤੇ ਧਰਮ ਕਰਮ ਦੇ ਕਟ ਦੇਣੇ ਨੇ ਫੰਦੇ

ਏਕ ਨੂਰ ਤੇ ਸਭ ਜਗ ਉਪਜਿਆ ਕੌਣ ਭਲੇ ਕੌਣ ਮੰਦੇ

ਕਿਸਾਨ ਜਾਂ ਜਵਾਨ ਹੋਵੇ, ਹੋਵੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦਾ

ਬਾਬਲ ਨੂੰ ਕਹਿਦੇ ਕੋਈ ਮੁੰਡਾ ਲੱਭੇ ਹਾਣ ਦਾ

ਕੋਈ ਹੋਵੇ ਛੈਲ ਛਬੀਲਾ ਪਿਆਰਾਂ ਦੀ ਬੋਲੀ ਜਾਣਦਾ

-----

ਹਰਬੰਸ ਕੇ. ਬਰਾੜ ਦਾ ਇਹੀ ਅੰਦਾਜ਼ ਉਸ ਦੇ ਗੀਤ ‘ਅੱਜ ਦੀ ਮੰਗ’ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਹ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਮਨ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਲੋੜ ਬਾਰੇ ਚੇਤਨਾ ਜਗਾਉਂਦੀ ਹੈ:

ਗੁਰਮੁਖੋ ਪਿਆਰਿਓ ਗੁਰੂ ਦੇ ਦੁਲਾਰਿਓ

ਜਗ ਦੀ ਨੁਹਾਰ ਨੂੰ ਸੰਵਾਰਿਓ...

ਅਮਨਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਅਜ ਸੋਚੋ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਲੌ

ਕਹਿਣੀ ਤੇ ਕਰਨੀ ਨੂੰ ਇਕ ਢਾਂਚੇ ਢਾਲ ਲੌ

ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਫੋਕੇ ਭਾਸ਼ਨਾਂ ‘ਚ ਰਹਿੰਦਾ ਏ

ਬੋਲਾਂ ਨੂੰ ਅਮਲਾਂ ‘ਚ ਢਾਲਿਓ

ਦੋਸਤੀ ਦਾ ਨਾਂ ਦੇਣਾ ਵੈਰ ਤੇ ਵਿਰੋਧ ਨੂੰ

ਪਿਆਰ ਵਿਚ ਬਦਲ ਦੇਣਾ ਗੁੱਸੇ ਤੇ ਕਰੋਧ ਨੂੰ

ਮਿਲ ਗਈ ਏ ਖੁਸ਼ੀ ਇਹਨੂੰ ਵੰਡ ਦਿਓ ਜਹਾਨ ਵਿੱਚ

ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਗਿਆਨ ਦੀ ਖਿਲਾਰਿਓ...

......

2.ਬੋਲਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਰਕੇ ਦਿਖਾਉਣਾ ਏ

ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਸਵਰਗ ਬਣਾਉਣਾ ਏ

ਸਰਬਤ ਦਾ ਜੋ ਭਲਾ ਜੇ ਅਸਲ ‘ਚ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ

ਮਾਰ ਧਾੜ ਖ਼ਤਮ ਕਰਾ ਦਿਓ...

ਸਾਹਿਬਾਂ ਨੇ ਜੋ ਦੱਸਿਆ ਇਹ ਉਲਟ ਕਮਾਂਵਦੇ

ਧਰਮ ਦਾ ਨਾਂ ਲੈ ਕੇ ਪਾਪ ਨੇ ਕਮਾਂਵਦੇ

ਹਰਬੰਸ ਪਿਆਰ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਦੇ ਕੇ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ

ਹੋ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਜੰਗ ਤੋਂ ਬਚਾ ਦਿਓ

----

ਫਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤ ਅਤੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਦੰਗੇ-ਫਸਾਦ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਹਰਬੰਸ ਬਰਾੜ ਕਰੜੇ ਹੱਥੀਂ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ‘ਜਹਾਨ’ ਨਾਮ ਦਾ ਗੀਤ ਅਜਿਹੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾ ਕਰਦਾ ਹੈ:

ਇਹ ਠੇਕੇਦਾਰ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਕਿਹੀ ਪਰਲੋ ਲਿਆਉਂਦੇ ਨੇ

ਨਾਂ ਲੈ ਕੇ ਗੁਰੂਆਂ ਪੀਰਾਂ ਦੇ ਭਾਈ ਤੋਂ ਭਾਈ ਮਰਾਉਂਦੇ ਨੇ

ਉਹ ਵਰ੍ਹਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਜੋ ਬੱਦਲ ਬਹੁਤਾ ਗੱਜਦਾ ਏ

ਦਿਲ ਕਰੇ ਫਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤੀ ਦੀਆਂ ਮੈਂ ਫੜ ਕੇ ਮੁਸ਼ਕਾਂ ਕਸ ਦੇਵਾਂ

ਭੁੱਲੇ ਭਟਕੇ ਜੀਆਂ ਨੂੰ ‘ਸੱਚੇ’ ਦਾ ਸਿਰਨਾਵਾਂ ਦਸ ਦੇਵਾਂ

-----

ਹਰੇਕ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਲੋਕ ਇਹ ਸਮਝਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਸ ਧਰਮ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਹਰ ਕੰਮ ਉਹੀ ਕਰਨਗੇ ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਧਰਮ ਦੇ ਠੇਕੇਦਾਰਾਂ’ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਧਰਮ ਦੇ ਠੇਕੇਦਾਰਾਂ’ ਦੇ ਇਸ਼ਾਰਿਆਂ ਉੱਤੇ ਨਹੀਂ ਚਲਦਾ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਜੀਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਹਰਬੰਸ ਕੇ. ਬਰਾੜ ਅਜਿਹੇ ਧਰਮ ਦੇ ਠੇਕੇਦਾਰਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ। ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹੀ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਧਰਮ ਦੇ ਠੇਕੇਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਡਰ ਡਰ ਕੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ। ‘ਦੁਨੀਆਂ’ ਨਾਮ ਦੇ ਗੀਤ ਦੀਆਂ ਇਹ ਸਤਰਾਂ ‘ਧਰਮ ਦੇ ਠੇਕੇਦਾਰਾਂ’ ਦੀ ਸਰਦਾਰੀ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੱਦ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ:

ਮਜ਼ਹਬਾਂ ਦੇ ਠੇਕੇਦਾਰਾਂ ਦੀ

ਕੋਈ ਤੂੰ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਾ ਕਰਿਆ ਕਰ

ਜੇ ਜੀਣਾ ਏ ਜੀ ਹੱਸ ਹੱਸ ਕੇ

ਐਵੇਂ ਦਿਨ ਕਟੀਆਂ ਨਾ ਕਰਿਆ ਕਰ

ਏਥੇ ਵਸਦੇ ਲੋਕ ਬੇਗਾਨੇ ਨੇ

ਪਿਆਰਾਂ ਦੇ ਐਵੇਂ ਬਹਾਨੇ ਨੇ

ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਵੇਲੇ ਯਰਾਨੇ ਨੇ

ਇਹਨਾਂ ਸੁਹਣੇ ਕੌੜੇ ਤੁੰਮਿਆਂ ਦੀ

ਤੂੰ ਗੱਲ ਹੀ ਨਾ ਕੋਈ ਕਰਿਆ ਕਰ

-----

ਰਾਜਨੀਤਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ, ਧਾਰਮਿਕ ਪਹਿਲੂਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੀ ਹੋਈ ਹਰਬੰਸ ਕੇ. ਬਰਾੜ ਮਨੁੱਖੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਵੀ ਗੱਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ‘ਲਾਲਚ’ ਅਤੇ ‘ਸ਼ੱਕ’ ਦੋ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿਸ਼ੇ ਹਨ। ਕਿਸੀ ਵੀ ਮਨੁੱਖੀ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਵੇਰੀ ਸ਼ੱਕ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਰਿਸ਼ਤਾ ਮੁੜ ਕਦੀ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆ ਸਕਦਾ। ਇਸੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਿਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਲਾਲਚ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਮਨੁੱਖੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਸੀ ਵੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਦਾਅ ਉੱਤੇ ਲਗਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ‘ਹੱਡ ਬੀਤੀ’ ਗੀਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਹਕੀਕਤ ਨੂੰ ਬੜੀ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤੀ ਨਾਲ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ:

ਕਦੇ ਆਪਣੇ ਬਣ ਜਾਂਦੇ, ਜੋ ਸਤ ਪ੍ਰਾਏ ਨੇ

ਬੇਗਾਨੇ ਬਣ ਬਹਿੰਦੇ ਕਦੇ ਮਾਂ ਪਿਉ ਜਾਏ ਨੇ

ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿਚ ਲਾਲਚ ਤਣ ਜਾਂਦਾ

ਫਿਰ ਖ਼ੂਨ ਦਾ ਪਾਣੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ

ਮੈਂ ਦੇਖੇ ਕਈ ਰਿਸ਼ਤੇ, ਲਾਲਚ ਨੇ ਗਵਾਏ ਨੇ

ਬੇਗਾਨੇ ਬਣ ਬਹਿੰਦੇ ਕਦੇ ਮਾਂ ਪਿਓ ਜਾਏ ਨੇ

ਮੈਂ ਡਿੱਠਾ ਅਕਸਰ ਠੋਕ ਵਜਾ

ਸ਼ੱਕ ਝੂਠਾ ਕਰ ਦੇਂਦਾ ਏ ਤਬਾਹ

ਚੰਦਰੇ ਸ਼ੱਕ ਨੇ ਲੋਕੋ, ਬੜੇ ਹੀ ਦਿਲ ਦੁਖਾਏ ਨੇ

-----

ਇਹ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰਿਵਾਜ ਹੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਦੁਨੀਆਂਦਾਰੀ ਦਾ ਦਿਖਾਵਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਨੇਕਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਢੌਂਗ ਰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਮੁ਼ਖੌਟੇਧਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹਰਬੰਸ ਕੇ. ਬਰਾੜ ਤਿੱਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਗੀਤ ‘ਢੌਂਗੀ ਦੁਨੀਆਂ’ ਅਤੇ ‘ਹਾਇ ਓਏ ਜ਼ਮਾਨਿਆ ਅਜਿਹੇ ਮੁਖੌਟਾਧਾਰੀਆਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ:

1.ਜਿਉਂਦੇ ਦੀ ਪੀੜ ਵੰਡਾਈ ਨਾ

ਮੋਇਆਂ ਤੋਂ ਰੋਣ ਦਾ ਕੀ ਫਾਇਦਾ

........

2.ਮੁਰਦੇ ਦੇ ਮੂੰਹ ਨੂੰ ਘਿਉ ਲਾ ਕੇ

ਕਹਿਣਾ ਖਾਂਦਾ ਪੀਂਦਾ ਮਰਿਆ ਏ

ਹੁਣ ਚਲਿਆ ਕਹਿਣ ਸਵਰਗਾਂ ਨੂੰ

ਉਹਦੇ ਦੀਵਾ ਮੜੀ ‘ਤੇ ਧਰਿਆ ਏ

ਰਹੀ ਬੰਸ ਤਰਸਦੀ ਬੁਰਕੀ ਨੂੰ

ਪਿਛੋਂ ਜਗ ਕਰਾਉਣ ਦਾ ਕੀ ਫਾਇਦਾ

........

3.ਜਿਉਂਦੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਣਾ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਰੀਤ ਏ

ਮਰ ਮੁਕ ਜਾਣੀ ਇਹ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਪ੍ਰੀਤ ਏ

ਮੋਇਆਂ ਨੂੰ ਪੂਜਣਾ ਪਖੰਡ ਏ ਜ਼ਮਾਨਿਆ

----

‘ਗੁਰਸਿੱਖੀ’ ਨਾਮ ਦੇ ਗੀਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਰਬੰਸ ਕੇ. ਬਰਾੜ ਦਾ ਗੱਲ ਕਹਿਣ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ ਕੁਝ ਇਸੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਗੀਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਹ ਮੁਖੌਟਾਧਾਰੀ ਧਾਰਮਿਕ ਕਿਸਮ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਉੱਤੇ ਵਿਅੰਗ ਕੱਸਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਅਜਿਹੇ ਧਾਰਮਿਕ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਕਦਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਜੋ ਧਾਰਮਿਕ ਹੋਣ ਦਾ ਦਿਖਾਵਾ ਤਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਜੋ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਦੀਆਂ ਉੱਚੀਆਂ-ਸੁੱਚੀਆਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਉੱਤੇ ਅਮਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਅਜਿਹੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹਰ ਪਾਸੇ ਭਰਮਾਰ ਹੋ ਜਾਣ ਕਰਕੇ ਹੀ ਅਸੀਂ ਨਿਤ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ, ਮੰਦਰਾਂ, ਮਸਜਿਦਾਂ, ਗਿਰਜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੇ ਦੰਗੇ-ਫਸਾਦਾਂ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਸੁਣਦੇ ਹਾਂ। ਅਜਿਹੇ ਮੁਖੌਟਾਧਾਰੀ ਧਾਰਮਿਕ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹਰ ਪਾਸੇ ਭਰਮਾਰ ਹੋ ਜਾਣ ਕਰਕੇ ਹੀ ਧਾਰਮਿਕ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ ਕਾਤਲਾਂ, ਡਰੱਗ ਸਮਗਲਰਾਂ, ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਵਿਉਪਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਕੱਟੜਵਾਦੀ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦਾਂ ਦੇ ਅੱਡੇ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੇਸ਼ ਹਨ ‘ਗੁਰਸਿੱਖੀ’ ਗੀਤ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਉਦਾਹਰਣਾਂ:

1.ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਜਾਣਿਆ ਨਹੀਂ ਜੇ

ਕਰਕੇ ਨਿਰਾ ਦਿਖਾਵਾ ਲੋਕੋ

ਪੁੱਟਣੀ ਆਪਣੀ ਮਿੱਟੀ ਏ

..........

2.ਗਜ਼ ਗਜ਼ ਲੰਬੇ ਕੇਸ ਵਧਾਓ

ਮਰਜ਼ੀ ਏ ਪਏ ਘਰੜ ਸੁਨਾਓ

ਜਮਾਂ ਦੀ ਮਾਰ ਤੋਂ ਬਚ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ

...........

3.ਦਾਤਾਂ ਨਾਲ ਏ ਪਿਆਰ ਵਧਾਇਆ

ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਦਿਲੋਂ ਭੁਲਾਇਆ

*****

ਲੜੀ ਜੋੜਨ ਲਈ ਭਾਗ ਦੂਜਾ ਹੇਠਲੀ ਪੋਸਟ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋ ਜੀ।