ਦੋ ਕਿਨਾਰੇ
ਕਹਾਣੀ
ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ
ਰਘਬੀਰ ਜਲੰਧਰ ਜ਼ਿਲੇ ਤੋਂ ਆ ਕੇ ਵਸੇ ਜੱਟਾਂ ਦਾ ਪੁੱਤ ਸੀ।ਗੋਰਾਇਆ ਨੇੜੇ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਪਿੰਡ।ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਦੀ ਮਸਾਂ 500 ਘੁਮਾ ਜ਼ਮੀਨ।ਗਿਣਵੇਂ ਮਸਾਂ ਸੌ ਕੁ ਘਰ।ਬਾਕੀ ਸਾਰੀਆਂ ਜ਼ਾਤਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ, ਜੱਟਾਂ ਦੇ ਮਸਾਂ ਪੰਜਾਹ ਕੁ ਘਰ।ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੰਜਾਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵੀ ਦੋ ਪੱਤੀਆਂ।ਰਘਬੀਰ ਦੇ ਸਿਰ ‘ਚ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਵੇਂ ਇਹ ਗੱਲ ਖੁੱਭੀ ਹੋਈ ਸੀ ਕਿ ਜੱਟ ਸੱਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਜਾਤ ਹੈ। ਉਹ ਮਸਾਂ ਦਸਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬੋਂ ਆਇਆ ਸੀ। ਅਨਪੜ੍ਹ ਪਿਓ ਭਾਵੇਂ ਕਈ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਆਇਆ ਸੀ ਤਾਂ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਸੱਤ ਅੱਠ ਸਾਲ ਲੱਗ ਗਏ, ਪਰਵਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਮੰਗਵਾਉਣ ਜੋਗਰੇ ਪੈਸੇ ਜੋੜਨ ਲਈ। ਮਾਂ ਵੀ ਅਨਪੜ੍ਹ।ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਬਾਰਾਂ ਕੁ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਤੇ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਅੱਠਾਂ ਕੁ ਸਾਲਾਂ ਦੀ।ਏਡਾ ਕੁ ਹੀ ਸੀ ਰਘਬੀਰ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ।ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਹੀ ਵਲੈਤ ‘ਚ ਆ ਕੇ ਸਕੂਲ ਗਿਆ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਨਾਲ ਖਹਿਬੜ ਪਿਆ ਜਿਹੜਾ ਉਸਨੂੰ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਨਾ ਆਉਣ ਤੇ ਖਚਰਾ ਜਿਹਾ ਹੱਸਿਆ ਸੀ।
“ਸਾਲਿਆ ਮੈਂ ਜੱਟ ਹੁੰਨਾਂ।”ਗ਼ੁੱਸੇ ‘ਚ ਕਹਿੰਦਿਆਂ ਉਸਨੂੰ ਗਲਮੇ ਤੋਂ ਫੜ ਲਿਆ ਸੀ।
-----
ਸੀਮਾ ਵੀ ਹੁਣੇ ਹੁਣੇ ਹੀ ਖ਼ਾਸ ਜਲੰਧਰ ਸ਼ਹਿਰ ‘ਚੋਂ ਆਈ ਸੀ। ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ‘ਚ ਪੜ੍ਹਦੀ ਆਈ ਸੀ।ਦਸਾਂ ਕੁ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਹੀ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਨੂੰ ਮਾੜਾ ਮਾੜਾ ਮੂੰਹ ਮਾਰਨ ਲੱਗ ਪਈ ਸੀ।ਬੋਲਣ ਦਾ ਭਾਵੇਂ ਬਹੁਤਾ ਅਭਿਆਸ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਰ ਆਪਣੀ ਉਮਰ ਅਨੁਸਾਰ ਪੜ੍ਹ ਲਿਖ ਲੈਂਦੀ ਸੀ।ਦੋਨੋ ਨਵੇਂ ਨਵੇਂ ਆਏ ਹੋਣ ਕਰਕੇ,ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਦੀ ਸਪੈਸ਼ਲ ਮਦਦ ਲਈ, ਪੰਜਾਬੋਂ ਹੀ ਆਏ, ਰਿਫਰੈਸ਼ਰ ਕੋਰਸ ਕਰਕੇ ਲੱਗੇ, ਜਸਪਾਲ ਸੰਧੂ ਕੋਲ ਇੱਕ ਪੀਰੀਅਡ ਲਾਉਣ ਲੱਗ ਪਏ ਸਨ।ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਤਾਂ ਬਹੁਤੀ ਬੋਲਣ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਦੀ ਹੀ ਲੋੜ ਸੀ।ਰਘਬੀਰ ਪੇਂਡੂ ਸਕੂਲੋਂ ਪੜ੍ਹਦਾ ਆਇਆ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈਆਂ ਮਜ਼ਮੂਨਾਂ ‘ਚ ਢਿੱਲਾ ਸੀ।ਉਹਦੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਕੂਲ ‘ਚ ਅਧਿਆਪਕ ਵੀ ਕਦੇ ਕਦੇ ਹੀ ਆਉਂਦਾ ਸੀ।ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਰਪੰਚ ਦਾ ਨੇੜਿਉਂ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਸੀ, ਉਸਨੂੰ ਰੋਜ਼ ਹਾਜ਼ਰੀ ਲਾਉਣ ਦੀ ਕਿਹੜੀ ਲੋੜ ਸੀ।
-----
ਰਘਬੀਰ ਤੇ ਸੀਮਾ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਜਸਪਾਲ ਢਿਲੋਂ ਦੇ ਸੈਸ਼ਨ ‘ਚ ਹੀ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਮਿਲੇ।ਜਸਪਾਲ ਢਿਲੋਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਤੁਆਰਫ਼ ਕਰਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਘੋਖਵੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨਾਲ ਵੇਖਿਆ ਤੇ ਨੀਵੀਂ ਪਾ ਲਈ।ਰਘਬੀਰ ਨੂੰ ਸੀਮਾ ਦਾ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ‘ਚ ਉਸਤੋਂ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਹੋਣਾ ਬਹੁਤਾ ਚੰਗਾ ਨਾ ਲੱਗਾ।ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਘਟੀਆ ਜਿਹਾ ਮਹਿਸੂਸਣ ਲੱਗਾ।
.......
“ਤੂੰ ਕਿੱਥੋਂ ਪੜ੍ਹੀ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ?”ਉਸ ਦੇ ਬੋਲਾਂ ‘ਚ ਗ਼ੁੱਸਾ ਸੀ।
...........
“ਤੂੰ ਨਹੀਂ, ਤੁਸੀਂ ਕਹੀਦਾ।”ਵਿਸ਼ਵਾਸ ‘ਚ ਭਰੀ ਸੀਮਾ ਨੇ ਕਿਹਾ।
...........
“ਕਿਉਂ---?”
.............
“ਚੰਗਾ ਲਗਦਾ। ਮੇਰੀ ਮੰਮ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਆਦਰ ਨਾਲ ਬਲਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।”ਜਿਸਦੀ ਟੀਚਰ ਢਿੱਲੋਂ ਨੇ ਵੀ ਹਾਮੀ ਭਰ ਦਿੱਤੀ। ਰਘਬੀਰ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ਿਆ ਗਿਆ।
ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਦਾ ਸਪੈਸ਼ਲ ਪੀਰੀਅਡ ਖ਼ਤਮ ਹੋਇਆ।ਅਗਲਾ ਪੀਰੀਅਡ ਹਿਸਾਬ ਦਾ ਸੀ।ਰਘਬੀਰ ਹਿਸਾਬ ‘ਚ ਤਿੱਖਾ ਸੀ।ਔਖਿਆਈ ਸਿਰਫ਼ ਇਹੋ ਸੀ ਕਿ ਸਵਾਲ ਸਾਰੇ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ‘ਚ ਹੁੰਦੇ ਸਨ।ਬਿਨਾ ਇਬਾਰਤ ਦੇ ਸਵਾਲ ਤਾਂ ਉਹ ਅੱਖ ਦੇ ਫੋਰੇ ‘ਚ ਕਰ ਮਾਰਦਾ ਪਰ ਇਬਾਰਤ ਵਾਲਿਆਂ ਸਵਾਲਾਂ ‘ਚ ਅੜ ਜਾਂਦਾ।ਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੋਇਆ ਵੀ ਉਹ ਸੀਮਾ ਦੀ ਨਾਲ ਦੀ ਕੁਰਸੀ ‘ਤੇ ਜਾ ਬਹਿੰਦਾ।
-----
ਈਅਨ ਪਾਈਪਰ ਹਿਸਾਬ ਦਾ ਟੀਚਰ ਸੀ।ਉਸਨੇ ਵਰਕਸ਼ੀਟ ਵੰਡੀ ਤਾਂ ਰਘਬੀਰ ਵੇਖਦਿਆਂ ਸੁੰਨ ਜਿਹਾ ਹੋ ਗਿਆ।ਕਿੰਨਾਂ ਚਿਰ ਵਰਕਸ਼ੀਟ ਨੂੰ ਬੇਆਸਰੀ ਜਹੀ ਤੱਕਣੀ ਨਾਲ ਨਿਹਾਰਦਾ ਰਿਹਾ।ਸੀਮਾ ਆਪਣੀ ਵਰਕਸ਼ੀਟ ਤੋਂ ਸਵਾਲ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਈ।ਪਹਿਲੇ ਕੁਝ ਸਵਾਲ ਇਬਾਰਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਸਨ।ਰਘਬੀਰ ਨੇ ਉਹ ਸਵਾਲ ਝੱਟ ਹੱਲ ਕਰ ਲਏ।ਇਬਾਰਤ ਵਾਲੇ ਸਵਾਲ ਆਏ ਤਾਂ ਉਹ ਇੱਧਰ ਉੱਧਰ ਉਦਾਸਿਆ ਜਿਹਾ ਵੇਖਣ ਲੱਗਾ।ਮਿਸਟਰ ਪਾਈਪਰ ਤਾੜ ਗਿਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਵਾਲ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ।
.........
“ਕੀ ਗੱਲ ਹੈ-ਰਘਬੀਰ?”
..........
ਉਹ ਚੁੱਪ ਰਿਹਾ ਤੇ ਨਿਆਸਰੀ ਜਿਹੀ ਤਕਣੀ ਨਾਲ ਟੀਚਰ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਨੀਵੀਂ ਪਾ ਗਿਆ।ਉਹ ਰੋਣਹਾਕਾ ਹੋਇਆ ਪਿਆ ਸੀ।
............
“ਹੀ ਕਾਂਟ ਰੀਡ ਇੰਗਲਿਸ਼, ਸਰ।”ਸੀਮਾ ਨੇ ਉਸਦੀ ਥਾਂ ਉੱਤਰ ਦਿੱਤਾ।
...........
“ਦਿਨ ਦੇਅਰ ਇਜ਼ ਏ ਪਰੌਬਲਮ।”
.............
“ਤੂੰ ਪੜ੍ਹ ਦੇਹ---।”ਰਘਬੀਰ ਨੇ ਖਰਵੀਂ ਸੁਰ ‘ਚ ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਗ਼ੁੱਸੇ ਜਹੇ ‘ਚ ਵੇਖਦਿਆਂ ਕਿਹਾ।
...............
“ਫੇਰ ਤੂੰ---?”ਸੀਮਾ ਖਿਝ ਗਈ।
..............
“ਤੁਸੀਂ ਪੜ੍ਹ ਦੇ---।”ਉਸਨੇ ਰਤਾ ਕੁ ਝੁਕਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਤਾਂ ਸੀਮਾ ਦਾ ਹਾਸਾ ਨਿਕਲ ਗਿਆ।
ਮਾਸਟਰ ਈਅਨ ਪਾਈਪਰ ਕੋਲ ਆ ਕੇ ਮਦਦ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀ। ਉਸਸਨੇ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਬਿਨਾ ਇਬਾਰਤ ਤੋਂ ਸਾਰੇ ਸਵਾਲ ਹੱਲ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਸਨ ਤੇ ਹੈਨ ਵੀ ਸਾਰੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਹੀ।
“ਤੈਨੂੰ ਮੈਂ ਸਪੈਸ਼ਲ ਕਲਾਸ ਲਈ ਭੇਜਦਾ ਹਾਂ।।ਤੇਰਾ ਹਿਸਾਬ ਉਂਝ ਠੀਕ ਹੈ।”
........
“ਹੀ ਗੋਜ਼ ਸਰ।”
................
“ਓ.ਕੇ---ਵੀ ਵਿੱਲ ਸੋਰਟ ਸਮਥਿੰਗ ਆਊਟ।”ਕਹਿ ਕੇ ਮਿਸਟਰ ਪਾਈਪਰ ਹੋਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲੱਗਾ।
-----
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੀਮਾ ਸਵਾਲ ਪੜ੍ਹਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਟੁੱਟਾ –ਫੁੱਟਾ ਤਰਜਮਾ ਵੀ ਕਰਦੀ ਰਹੀ ਤੇ ਰਘਬੀਰ ਸਵਾਲ ਹੱਲ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਰਕਸ਼ੀਟ ਸਾਰੀ ਕਲਾਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੁਕਾ ਲਈ।ਮਿਸਟਰ ਪਾਈਪਰ ਨੇ ਆ ਕੇ ਵੇਖਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਗਿਆ।ਤੇ ਓਸੇ ਦਿਨ ਇੱਕ ਹੋਰ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਦੇ ਸਪੈਸ਼ਲ ਪੀਰੀਅਡ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਹੈਡਮਾਸਟਰ ਕੋਲ ਜਾ ਕੀਤੀ।ਹੁਣ ਉਹ ਹਫਤੇ ‘ਚ ਦੋ ਵਾਰ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਲਈ ਸਪੈਸ਼ਲ ਪੀਰੀਅਡ ਲਾਉਣ ਲੱਗਾ ਤੇ ਉਸਦੀ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵੀ ਮਾੜੀ ਮਾੜੀ ਤੁਰਨ ਲੱਗੀ।ਸੀਮਾ ਵੀ ਉਸਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ।ਉਹ ਸਾਰੇ ਪੀਰੀਅਡ ਇਕੱਠੇ ਬਹਿੰਦੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਵੀ ਚਾਲੇ ਪੈ ਤੁਰੀ ਸੀ।ਇੱਕੋ ਇਲਾਕੇ ‘ਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।ਖੂੰਜੇ ਵਾਲੀ ਪੇਪਰ ਸ਼ਾਪ ਦੀ ਕੰਧ ਦੇ ਅਰਤਲੇ ਖੜੋ ਕੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦੇ ਤੇ ਫੇਰ ਸਕੂਲ ਇਕੱਠਿਆਂ ਜਾਂਦੇ।ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਉਹ ਜੁਆਨੀ ਦੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ ਚੜ੍ਹਨ ਲੱਗੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਚ ਇੱਕ ਵਖਰੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਅਪਣੱਤ ਡੂੰਘੀ ਹੋਣ ਲੱਗੀ।ਇੱਕ ਅਣਜਾਣ ਜਜ਼ਬਾਤ ਭਰੀ ਚਾਹਤ ਰਿਸਕ ਤੁਰੀ।ਉਹ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਸਾਥ ‘ਚ ਸਕੂਨ ਜਿਹਾ ਮਹਿਸੂਸਣ ਲੱਗੇ।ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਲਈ ਤਾਂਘਦੇ।ਵੇਖਣ ਲਈ ਲਲਚਾਉਂਦੇ।ਇਕੱਠੇ ਸਮਾ ਬਿਤਾਉਣ ਲਈ ਬਹਾਨੇ ਟੋਲ੍ਹਦੇ ਰਹਿੰਦੇ।ਸਮਾ ਲੰਘਦਾ ਰਿਹਾ।ਉਹ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦੇ ਗਏ।ਜੀ.ਸੀ.ਐਸ.ਸੀ ਦਾ ਕੋਰਸ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਈ ਪੀਰੀਅਡ ਵੱਖਰੇ ਵੱਖਰੇ ਹੋ ਗਏ।ਰਘਬੀਰ ਦਾ ਝੁਕਾਅ ਸਾਇੰਸ ਵੱਲ ਸੀ ਤੇ ਸੀਮਾ ਦਾ ਆਰਟਸ ਵੱਲ।ਵਿਸ਼ੇ ਜੁਦੇ ਹੋਣ ਨਾਲ ਪੀਰੀਅਡ ਵੀ ਜੁਦੇ ਹੋ ਗਏ।ਪਰ ਤਾਂ ਵੀ ਉਹ ਲੰਚ ਤੇ ਹੋਰ ਸਵੇਰ ਸ਼ਾਮ ਦੀਆਂ ਬਰੇਕਸ ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ।ਸਕੂਲ ਨੂੰ ਇੱਕਠੇ ਆਉਂਦੇ ਤੇ ਘਰ ਨੂੰ ਵੀ ਇਕੱਠੇ ਹੀ ਜਾਂਦੇ।ਲੰਚ ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਬੈਠ ਕੇ ਖਾਣਾ ਖਾਂਦੇ। ਰਘਬੀਰ ਹੁਣ ਕਦੇ ਵੀ ਜੱਟ ਹੋਣ ਦਾ ਹੰਕਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤਾ।ਸਾਰੇ ਸਕੂਲ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੇਲਾਗ ਦੋਸਤੀ ਮੁਹੱਬਤਾਂ ‘ਚ ਬਦਲਦੀ ਵੇਖੀ।ਸਕੂਲ ਦੀ ਚਾਰਦੀਵਾਰੀ,ਕਮਰੇ, ਡਿਨਰ ਹਾਲ, ਗੱਲ ਕੀ ਸਕੂਲ ਦਾ ਇੱਕ ਇੱਕ ਇੰਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁਹੱਬਤ ਦਾ ਚਸ਼ਮਦੀਦ ਗਵਾਹ ਬਣ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ।
-----
ਗੱਲ ਤੁਰਦੀ ਤੁਰਦੀ ਸੀਮਾ ਦੀ ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਦਲਾਂ ਜਾ ਟੱਪੀ।ਉਹ ਸੱਤੀਂ ਕਪੱੜੀਂ ਬਲ ਉੱਠੀ।ਉਸਨੇ ਸੀਮਾ ਦੀ ਪੈੜ ਨੱਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।ਉਹ ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਆਉਂਦੀ ਨੂੰ ਤਾੜਨ ਲੱਗੀ।ਨਾਂਹ-ਨੁੱਕਰ ਕਰਨ ਦੀ ਵੀ ਕੋਈ ਗੁੰਜਾਇਸ਼ ਨਾ ਰਹੀ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਉਸਨੇ ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਰਘਬੀਰ ਨੂੰ ਪੇਪਰਸ਼ਾਪ ਤੇ ਉਡੀਕਦੀ ਤੇ ਫੇਰ ਉਸ ਨਾਲ ਸਕੂਲ ਜਾਂਦੀ ਨੂੰ ਵੇਖ ਲਿਆ।ਸ਼ੱਕ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਿੰਨੇ ਚਿਰਾਂ ਦਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਸੀ।ਸੀਮਾ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ‘ਚ ਆਈ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਉਹ ਰੋਣ ਇੱਕ ਫਿਕਰ ਜਹੇ ਨਾਲ ਵੇਖਦੀ ਆ ਰਹੀ ਸੀ।ਸੀਮਾ ਦੀ ਤੋਰ ਆਕੜ ਅੰਗੜਾਈਆਂ ਲੈ ਤੁਰੀ ਸੀ।ਉਹ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਜਹੇ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ਤੇ ਪੈਰ ਧਰਨ ਲੱਗੀ ਸੀ।ਸਰੀਰ ‘ਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਵੀ ਬੜੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਆ ਰਹੀਆਂ ਸਨ।ਬਰਾ ਦਾ ਨੰਬਰ ਵੀ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।ਪੌਕਿਟ ਮਨੀ ਹੁਣ ਬਹੁਤੀ ਚਾਕਲੇਟਾਂ ਤੇ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਮੇਕਅੱਪ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੇ ਖ਼ਰਚ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਸੀ।ਸੀਮਾ ਦਾ ਬਹੁਤਾ ਸਮਾਂ ਵੀ ਇਕੱਲਿਆਂ ਆਪਣੇ ਕਮਰੇ ‘ਚ ਪੌਪ ਮੀਊਜ਼ਿਕ ਸੁਣਦਿਆਂ ਗੁਜ਼ਰਦਾ ਸੀ।
.........
“ਉਹ ਮੁੰਡਾ ਕੌਣ ਸੀ ਅੱਜ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਸੀਮਾ?” ਮੰਮ ਦਿਆਂ ਬੋਲਾਂ ‘ਚ ਫਿਕਰਾਂ ਭਰੀ ਸਖ਼ਤੀ ਸੀ।
...........
“ਕਿਹੜਾ ਮੁੰਡਾ---?”ਸੀਮਾ ਮਾਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਵਾਰ ਨਾਲ ਹੀ ਪੈਰਾਂ ਤੋਂ ਹਿੱਲ ਗਈ।
ਮੰਮ ਨੇ ਇੱਕ ਵੇਰ ਫੇਰ ਕੁਸੈਲੀਆਂ ਜਹੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨਾਲ ਬਿਨਾ ਕੁਝ ਕਿਹਾਂ ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪੇ ਹੀ ਬੋਲ ਪਈ।
...............
“ਉਹ ਤਾਂ ਰਘਬੀਰ ਸੀ, ਮੇਰਾ ਕਲਾਸਫੈਲੋ।”
.........
“ਵੇਖ ਪੁੱਤ ਤੂੰ ਹੁਣ ਬਚਪਨੇ ਦੇ ਪਲਾਂ ‘ਚੋਂ ਲੰਘ ਚੁੱਕੀ ਹੈਂ।ਮੁੰਡਿਆਂ ਨਾਲ ਤੇਰਾ ਮੇਲ ਜੋਲ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ।ਚੰਗੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਜੋਲ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।ਤੇ ਉਹ ਤਾਂ ਸੀ ਵੀ ਮਲਕੀਤੋ ਦਾ ਮੁੰਡਾ। ਉਹ ਤਾਂ ਹੈ ਵੀ ਜੱਟ।”ਸੀਮਾ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਆਂਪਣੇ ਬੋਲਾਂ ‘ਚ ਅਪਣੱਤਾਂ ਭਰੀ ਸੁਰ ਜਾਣ ਬੁੱਝ ਕੇ ਅਪਣਾਈ।ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤਾ ਘੂਰ ਕੇ ਇੰਨੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ‘ਚ ਹੀ ਆਪੇ ਤੋਂ ਪਰੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ।ਉਹ ਜਾਣਦੀ ਸੀ ਕਿ ਅੱਲੜ ਜੁਆਨੀ ਪੈਂਖੜ ਪਾਏ ਤੇ ਕਾਬੂ ‘ਚ ਨਹੀਂ ਆਉਣੀ।ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਸਮਝਾਇਆਂ ਸ਼ਾਇਦ ਕੁੜੀ ਮੋੜਾ ਖਾ ਲਵੇ।
..........
“ਇਹ ਜੱਟ-ਜੁੱਟ ਕੀਹੁੰਦੇ ਆ ਮੰਮ? ਉਹ ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਸਕੂਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਹੀ ਫਰਿੰਡ ਹੈ।ਅਸੀਂ ਕਈਆਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇੱਕੋ ਕਲਾਸ ‘ਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਾਂ।ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਸਕੂਲ ‘ਚ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ।ਜੇ ਸਕੂਲ ਇਕੱਠੇ ਚਲੇ ਗਏ ਤਾਂ ਕੀ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਹੋ ਗਈ?” ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਰਘਬੀਰ ਦੇ ਜੱਟ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਸਾਰਾ ਪਤਾ ਸੀ।
.............
“ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਇਕੱਠੇ ਜਾਣ ‘ਚ ਨਹੀਂ ਪੁੱਤ,ਇਕੱਠੇ ਜਾਣ ਲਈ ਉਡੀਕ ਕਰਨ ‘ਚ ਹੈ।”ਮਾਂ ਨਸੀਹਤਾਂ ਦੇ ਗਈ ਸੀ ਪਰ ਸੀਮਾ ਦੇ ਕੁਝ ਵੀ ਪਿੜ-ਪੱਲੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਿਆ।
............
“ਅੱਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਮੁੰਡੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਵੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ।ਤੂੰ ਸਕੂਲ ਕੁੜੀਆਂ ਨਾਲ ਵੀ ਤਾਂ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈਂ। ਆਪਣੀ ਇਸ ਸਟਰੀਟ ‘ਚੋਂ ਹੀ ਕਿੰਨੀਆਂ ਹੀ ਕੁੜੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇਰੇ ਵਾਲੇ ਸਕੂਲ ‘ਚ।ਇੱਜ਼ਤਦਾਰ ਘਰਾਂ ਦੀਆਂ ਜੁਆਨ ਕੁੜੀਆਂ ਲਈ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਵਤੀਰਾ ਵਰਜਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।”
.............
“ਪਰ ਮੰਮ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਸਦਾ ਹੀ ਇਕੱਠੇ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ।”ਸੀਮਾ ਹਿਰਖੀ ਗਈ ਸੀ।
...........
“ਅੱਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਹੀਂ---।”ਮਾਂ ਨੇ ਫਸੀਲ ਉੱਚੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।
-----
ਸੀਮਾ ਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਸੁੰਨ ਹੋ ਗਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਉਹ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ੀ ਗਈ। ਨਿੱਕੀ ਜਹੀ ਬਲੂੰਗੜੀ ਨੇ ਹੁਣੇ ਹੁਣੇ ਹੀ ਤਾਂ ਟਪੂਸੀਆਂ ਮਾਰਨੀਆਂ ਸਿੱਖੀਆਂ ਸਨ।ਉਸਦੇ ਪੈਰਾਂ ‘ਚ ਬੇੜੀਆਂ ਏਡੀਆਂ ਜ਼ੋਰ ਦੀਆਂ ਪਹਿਲੇ ਤੁਣਕੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੱਸ ਦਿੱਤੀਆਂ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਕਿ ਉਹ ਥਾਏਂ ਲੁੜਕ ਗਈ।ਉਹ ਉਦਾਸੀ ਗਈ। ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਸ਼ੋਖੀਆਂ ਭਰੀ ਚਮਕ ਇੱਕੋ ਝਟਕੇ ਨਾਲ ਸਾਰੀ ਦੀ ਸਰੀ ਸੂਤੀ ਗਈ।ਤੇ ਅੱਜ ਉਹ ਬਿਨਾ ਰਘਬੀਰ ਨੂੰ ਉਡੀਕਿਆਂ ਸਕੂਲ ਪਹੁੰਚ ਗਈ।ਸਕੂਲੇ ਵੀ ਚੁੱਪ ਚਾਪ ਰਘਬੀਰ ਤੋਂ ਕੰਨੀ ਕਤਰਾਉਂਦੀ ਰਹੀ।ਤੇ ਆਖਰ ਸਾਂਝੇ ਪੀਰੀਅਡ ‘ਚ ਰਘਬੀਰ ਦਾ ਸਾਮ੍ਹਣਾ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਬਹੁਤਾ ਜ਼ੋਰ ਪਾਉਣ ਤੇ ਸਿੰਮਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਮਸਾਂ ਏਨਾ ਹੀ ਕਿਹਾ, “ਮੰਮ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਇਕੱਠਿਆਂ ਸਕੂਲ ਜਾਂਦਿਆਂ ਵੇਖ ਲਿਆ ਹੈ ਤੇ ਉਸਨੇ ਮੇਰੇ ‘ਤੇ ਤੈਨੂੰ ਮਿਲਣ ਮਿਲਣ ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।”
.......
“ਪਰ ਕਿਉਂ---?”ਰਘਬੀਰ ਬੌਖਲਾ ਉੱਠਿਆ।
.........
“ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ---।”ਗ਼ੁੱਸੇ ਜਿਹੇ ‘ਚ ਏਨਾ ਕਹਿ ਭਿੱਜੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਉਹ ਰਘਬੀਰ ਤੋਂ ਰੁਖ਼ਸਤ ਹੋ ਗਈ।ਰਘਬੀਰ ਵੀ ਉਦਾਸਿਆ ਗਿਆ।ਨਿਰਛਲ ਮੁਹੱਬਤ ਸਮਾਜੀ ਕੰਡਿਆਂ ‘ਚ ਅੜ ਕੇ ਝਰੀਟੀ ਗਈ।ਉਹ ਕਈ ਦਿਨ ਗੁਆਚਿਆਂ ਵਾਂਗੂੰ ਵਿਚਰਦੇ ਰਹੇ।ਸੀਮਾ ਰਘਬੀਰ ਤੋਂ ਪਾਸਾ ਵੱਟਦੀ ਰਹੀ।ਮਾਂ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਉਸਦੀ ਰੂਹ ਦੇ ਪੜਛੇ ਲਾਹੁੰਦੀ ਰਹੀ।ਬਗ਼ਾਵਤ ਵੀ ਕਈ ਵਾਰ ਸੋਚਣੀ ਦੇ ਬੂਹਿਆਂ ਤੇ ਆ ਆ ਬਹਿੰਦੀ ਰਹੀ ਪਰ ਉਹ ਮੰਮ ਦੀ ਦਿੱਤੀ ਹਦਾਇਤ ਦੀਆਂ ਬਰੂਹਾਂ ਤੋਂ ਪਾਸੇ ਨਾ ਜਾ ਸਕੀ।ਆਖ਼ਰ ਰਘਬੀਰ ਨੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦੋ ਟੁੱਕ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾ ਲਿਆ ਤੇ ਸਵੇਰ ਦੀ ਬਰੇਕ ਤੇ ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਜਾ ਮਿਲਿਆ।
............
“ਸੀਮਾ ਆਪਾਂ ਕੀ ਗੁਨਾਹ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਏਡੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸਜ਼ਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ?”ਸੀਮਾ ਚੁੱਪ ਰਹੀ।ਉਸਦੇ ਅੱਥਰੂ ਉਸਦੀ ਬੇਵਸੀ ਬਿਆਨਦੇ ਰਹੇ।
...........
“ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਦਸ ਕਿ ਕੀ ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈਂ ਕਿ ਨਹੀਂ।ਜੇ ਤੇਰਾ ਜਵਾਬ ‘ਹਾਂ’ ‘ਚ ਹੈ ਫੇਰ ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਮਿਲਣੋ ਰੋਕ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ, ਤੇਰੀ ਮੰਮ ਵੀ ਨਹੀਂ।”
.............
“ਇਹ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਸਵਾਲ ਹੈ? ਔਫ ਕੋਰਸ ਆਈ ਵਾਂਟ ਟੂ ਮੀਟ ਯੂ। ਯੂ ਛੁੱਡ ਨੋ ਦਿਸ ਬਾਈ ਨੌਓ।” ਸੀਮਾ ਰਘਬੀਰ ਦੇ ਸਵਾਲ ਤੇ ਖਿਝ ਗਈ ਸੀ।ਤੇ ਉਸਨੇ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਚੁੱਕ ਰਘਬੀਰ ਨੂੰ ਮੋਹ ਨਾਲ ਵੇਖਿਆ।
................
“ਆਪਣੇ ਜੀ.ਸੀ.ਐਸ.ਸੀ ਦੇ ਇਗਜ਼ਾਮ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਡਟ ਕੇ ਮਿਹਨਤ ਕਰੀਏ।ਚੰਗੇ ਨੰਬਰ ਲੈ ਕੇ ਪਾਸ ਹੋਈਏ।ਤੇ ਫੇਰ ਏ.ਲੈਵਲ ਕਰਕੇ ਇੱਕੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ‘ਚ ਡਿਗਰੀ ਕਰੀਏ।ਉੱਥੇ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣੋ ਕੌਣ ਰੋਕ ਸਕੇਗਾ?ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਡਿਗਰੀ ਕਰ ਚੰਗੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਤੇ ਹੋਵਾਂਗੇ ਫੇਰ ਸਾਡੇ ਤੇ ਕੌਣ ਬੰਦਿਸ਼ਾਂ ਲਾ ਸਕੇਗਾ।”
............
“ਇਵੇਂ ਤਾਂ ਪੰਜ ਛੇ ਸਾਲ ਲੱਗ ਜਾਣਗੇ---?”ਸੀਮਾ ਨੇ ਟੁੱਟੀ ਜਿਹੀ ਆਵਾਜ਼ ‘ਚ ਕਿਹਾ।
..........
“ਨਹੀਂ ---ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਸਾਲ ਹੋਰ।ਏ.ਲੈਵਲ ਕਰਨ ਤੱਕ। ਉਸਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਤਾਂ ਅਸੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ‘ਚ ਹੋਵਾਂਗੇ।ਤੇ ਦੂਜਾ ਹੋਰ ਹੱਲ ਵੀ ਕੀ ਹੈ?”
*****
ਲੜੀ ਜੋੜਨ ਲਈ ਭਾਗ ਦੂਜਾ ਹੇਠਲੀ ਪੋਸਟ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋ ਜੀ।
No comments:
Post a Comment