ਡਾ. ਜਗਤਾਰ ਦਾ ਤੁਰ ਜਾਣਾ ਸ਼ਰਧਾਜਲੀ ਲੇਖ
ਏਸ ਦੀ ਸੁਰਖ਼ੀ ਕਦੇ ਜਾਣੀ ਨਹੀਂ।
ਤੇਰੇ ਲਈ ਛਣਕਾ ਕੇ ਲੰਘੇ ਬੇੜੀਆਂ,
ਤੂੰ ਹੀ ਸਾਡੀ ਚਾਲ ਪਹਿਚਾਣੀ ਨਹੀਂ।
ਕਾਫ਼ਲੇ ਵਿਚ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਭਾਵੇਂ ਰਿਹਾ,
ਯਾਦ ਤੇਰੀ ਦਿਲ ‘ਚੋਂ ਪਰ ਜਾਣੀ ਨਹੀਂ।
ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਹਥਿਆਰ ਸਾਰੇ ਵਰਤਣੇ,
ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੇ ਮਾਤ ਪਰ ਖਾਣੀ ਨਹੀਂ।
ਡਾ. ਜਗਤਾਰ ਜਦ ਜਦ ਵੀ ਯਾਦ ਆਏਗਾ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਜੁਗਨੂੰਆਂ ਵਾਂਗ ਜਗਮਗਾਉਂਦੇ ਅਜਿਹੇ ਸ਼ਿਅਰ ਸਾਡੀ ਚੇਤਨਾ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ਿਆਂ ਉੱਤੇ ਦਸਤਕ ਦਿੰਦੇ ਰਹਿਣਗੇ। ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਾਇਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਡਾ. ਜਗਤਾਰ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਉਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਮੁਹਾਵਰੇ ਵੱਲੋਂ ਹੀ ਚੇਤੰਨ ਸੀ; ਬਲਕਿ ਉਹ ਕਾਵਿ ਸਿਲਪ ਦਾ ਵੀ ਮਾਹਿਰ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਉਸਦੀ ਕਵਿਤਾ ਇੱਕ ਜਗਦੀ ਹੋਈ ਮਿਸ਼ਾਲ ਵਾਂਗ ਉਦੈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਨਿੱਜਵਾਦ ਦੇ ਰੋਣੇ ਰੋਣ ਦੀ ਥਾਂ ਜਾਂ ਦੇਹਵਾਦੀ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਣ ਦੀ ਥਾਂ ਜਨ-ਸਮੂਹ ਦੀਆਂ ਤਲਖ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਆਧਾਰ ਬਣਾਇਆ। ਉਸਦੀ ਕਵਿਤਾ ਨਵੇਂ ਕਵੀਆਂ ਲਈ ਤਾਂ ਰੋਲ ਮਾਡਲ ਦਾ ਸਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੀ ਰਹੇਗੀ; ਉਸਦੀ ਕਵਿਤਾ ਸੰਘਰਸ਼ਸ਼ੀਲ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵੀ ਚਾਨਣ ਮੁਨਾਰੇ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰੇਗੀ।
ਡਾ. ਜਗਤਾਰ ਦੇ ਇਹ ਸ਼ਿਅਰ ਸਾਡੀ ਚੇਤਨਾ ‘ਚੋਂ ਕਦੀ ਵੀ ਮਿਟ ਨਹੀਂ ਸਕਣਗੇ:
ਹਰ ਮੋੜ ਤੇ ਸਲੀਬਾਂ, ਹਰ ਪੈਰ ਤੇ ਹਨੇਰਾ,
ਫਿਰ ਵੀ ਅਸੀਂ ਰੁਕੇ ਨਾ, ਸਾਡਾ ਵੀ ਦੇਖ ਜੇਰਾ।
ਕਿੰਨੀ ਕੁ ਦੇਰ ਮਿੱਟੀ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ ਰਹਿ ਸਕੇਗੀ,
ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਚਿਰ ਰਹੇਗਾ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ ਖ਼ੂਨ ਮੇਰਾ।
ਪੱਥਰ ‘ਤੇ ਨਕਸ਼ ਹਾਂ ਮੈਂ, ਮੈਂ ਰੇਤ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਹਾਂ,
ਜਿੰਨਾ ਕਿਸੇ ਮਟਾਇਆ, ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ ਡੁੰਘੇਰਾ।
ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸਫ਼ੇ ‘ਤੇ, ਤੇ ਵਕਤ ਦੇ ਪਰਾਂ ‘ਤੇ,
ਉਂਗਲਾਂ ਡਬੋ ਲਹੂ ਵਿੱਚ, ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਨਾਮ ਤੇਰਾ।
ਡਾ. ਜਗਤਾਰ ! ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਗੱਲ ਬਸ ਇਹੀ ਆਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ:
‘ਇਨਕਲਾਬ - ਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ’ !
No comments:
Post a Comment